Hoe klinkt het?

Je hoort in de opera zangers, zangeressen en musici die een instrument spelen - maar ook geluiden die gemaakt zijn op een computer.

Stemmen en opera

Iedereen heeft een stem, maar niet iedere stem is hetzelfde. Je kunt je vast wel momenten herinneren waarop je alleen de stem van iemand hoorde, maar meteen wist wie het was en hoe die persoon er uit ziet.

Iedere stem is anders, en dat geldt ook voor zangers. Toch zijn er in de opera wel manieren om stemmen te omschrijven, zodat de gezongen rol ook bij het karakter past. Zo kan je je misschien voorstellen dat een jong meisje in een operaverhaal eerder door een hoge stem gezongen wordt, dan door een lage stem.

Heel grof ingedeeld zijn er 4 soorten stemmen:

• Sopraan – hoge vrouwenstem
• Alt – lage vrouwenstem
• Tenor – hoge mannenstem
• Bas – lage mannenstem

Componist Lucas Wiegerink  (de schrijver van de muziek) heeft ervoor gekozen om alle vier de verschillende stemsoorten in te zetten. Zo kan hij elk karakter uit het verhaal echt een eigen klank geven.

De instrumenten

In deze opera hoor je niet alleen zangers, maar ook allerlei muziekinstrumenten. Componist Lucas Wiegerink heeft gekozen voor instrumenten die goed passen bij de geluiden die de organen in je lichaam maken. Hieronder leer je ze kennen.

Slagwerk

Je kent vast wel wat geluiden die je lichaam maakt: het knorren van je maag, het gerommel van je darmen, het kloppen van iemands hart, een knetterende scheet… Voor deze geluiden zijn trommels en ander slagwerk heel geschikt. Je kunt er lekker hard geluid mee maken, maar ook heel subtiele geluiden zoals geritsel of zacht gerommel. Op sommige slagwerkinstrumenten, zoals de vibrafoon en de marimba (die zien eruit als een groot klokkenspel), kun je ook melodieën spelen.

Klarinet

Er zijn verschillende soorten klarinetten die allemaal een andere hoogte hebben (net als zangstemmen!). De laagste is de basklarinet. Het geluid van dat instrument past bijvoorbeeld heel goed bij de maag en de darmen. Als de speler van een klarinet in zijn instrument blaast zonder een toon te maken, klinkt het net als je adem! Maar er is nog een andere reden dat componist Lucas de klarinet wilde laten horen in deze opera: het is namelijk zijn lievelingsinstrument.

Cello

Ook de keuze voor cello was voor Lucas niet heel moeilijk. De cello is een strijkinstrument dat heel laag en diep kan klinken. Dat geeft een hele mooie basis aan de muziek van het hele ensemble (dat is hoe je een groep instrumenten samen noemt). Maar de cello kan ook juist heel hoog.

Als de cello langzame melodieën speelt, klinken die vaak heel gevoelig. Dat past mooi bij het hart, omdat we vaak zeggen dat we liefde, verdriet of blijdschap voelen. Wat voor geluiden hoor jij de cello nog meer maken in de voorstelling?

Elektronica

Behalve live instrumenten die door muzikanten worden gespeeld, klinkt er in de voorstelling ook elektronisch geluid. Dat geluid is allemaal op een computer gemaakt door Roel, de sound engineer.

De elektronische geluiden zijn gebaseerd op geluidsopnamen van echte organen:

• De maag – knorrende en borrelende maaggeluiden
• Het brein – geluid van hersengolven
• Het hart – geluid en ritme van de hartslag
• De darm – gerommel en geknor van darmen die eten aan het verteren zijn.

Lees hier meer over de geluiden die speciaal voor deze voorstelling zijn gemaakt.

Wijnglazen

In de opera komt een instrument voor uit het dagelijks leven: het wijnglas!

De slagwerker heeft een tafeltje vol wijnglazen waar hij op speelt. Deze stemt hij zo, dat ze samen een instrument vormen. Dit wijnglazenorgel wordt bespeeld door met vingers langs de rand van het glas te bewegen.

Om dit voor elkaar te krijgen, moeten de glazen liefst van kristal zijn!

• Opdracht 3: een groepsopdracht voor in de klas:

  Neem een wijnglas mee vanuit huis, en maak in groepjes een wijnglazen-orgel.

  Je kunt de glazen ‘stemmen’ door ze met water te vullen. Hoe voller het glas, hoe hoger de klank. Kijk bijvoorbeeld eens of je een mooie samenklank kan maken met meerdere verschillende tonen tegelijk.

  Probeer met elkaar uit wat een goed ondergrond zou zijn, en hoe je de glazen het beste kan bespelen: op een hol tafeltje, op een zachte of harde ondergrond, of juist in de hand.
   

• Opdracht 4: dialoog met organen

  1. Kies je favoriete orgaan
  2. Bedenk een vraag die je aan het orgaan zou willen stellen
  3. Bedenk het antwoord daarop

  Als je je fantasie lekker laat meedenken, kun je vast meerdere vragen stellen en de leukste antwoorden bedenken. Schrijf je vragen en antwoorden op, en voila: Een dialoog van organen!!

  Speel je dialoog voor de klas!