Het Nationale Ballet presenteert
Legendarische meesterwerken
Best of Balanchine III tournee 2019
Best of Balanchine bestaat uit drie erkende meesterwerken plus een voor Het Nationale Ballet nieuw werk van George Balanchine. Hij wordt internationaal beschouwd als de grootste choreograaf van de twintigste eeuw. Zijn balletten waren zó inventief, vernieuwend en tijdloos, dat ze vergeleken worden met de schilderijen van Picasso en de muziek van Stravinsky.
Inleiding
door Lin van Ellinckhuijsen
In het kort
Sonia Gaskell, de eerste artistiek leidster van Het Nationale Ballet, zag al in de jaren vijftig het grote belang van het werk van de Russisch-Amerikaanse choreograaf. Daardoor kon Het Nationale Ballet zich ontwikkelen tot de belangrijkste Europese schatbewaarder van zijn balletten. Ook haar opvolgers – Rudi van Dantzig, Wayne Eagling en Ted Brandsen – hebben, vanuit een even grote bewondering voor zijn meesterschap, nieuwe Balanchine-balletten aan het repertoire toegevoegd.

George Balanchine
ChoreograafGeorge Balanchine (1904-1983, Sint-Petersburg, Rusland) heeft zijn stempel op de ontwikkeling van de theaterdans gedrukt. Balanchine is de grootmeester van het verhaalloze muziekballet.
Theme and Variations
Best of Balanchine begint met Theme and Variations, een ode aan Balanchines Russische achtergrond, waarin de verfijning en grandeur van het negentiende-eeuwse tsaristische ballet én de muziek van Tsjaikovski centraal staan. Op het vierde deel van diens Orkestsuite nr. 3 paart Balanchine ingenieuze ensembledansen aan elegante, bijna koninklijke solistenvariaties met sprankelend en bedwelmend spitzenwerk.
Apollon Musagète
Balanchine (1904-1983) had van jongs af aan een nauwe band met Igor Stravinsky. Hij was mede daardoor een muziekchoreograaf ‘pur sang’. Zijn belangrijkste doel: het ‘zichtbaar maken van de muziek’. Een beroemde uitspraak van hem luidt: ‘See the music, feel the dance’. Vaak gebruikte hij muziek van Stravinsky, wat resulteerde in briljante creaties. Apollon musagète, over de god Apollo en zijn muzen, is een vroeg werk, in 1928 gemaakt voor Diaghilevs legendarische Ballet Russes.
Tarantella
Nieuw voor Het Nationale Ballet is de Tarantella. Een verrukkelijk kleinood in Napolitaanse sferen, vol humor en virtuositeit, gezet op een door Balanchine zeer bewonderde compositie van Louis Moreau Gottschalk.
Violin Concerto
Balanchine creëerde Violin Concerto in 1972 voor een festival ter nagedachtenis van Stravinsky. Slechts drie weken deed hij daarover maar zelden vormden muziek en choreografie zó’n eenheid als in Violin Concerto.
Dansers
Muziek
Theme and Variations
Pjotr Iljitsj Tsjaikovski - Fourth part of the orchestra suite nr.3, opus 55
Apollon Musagète
Igor Stravinsky - Apollon Musagète
Tarantella Pas de Deux
Louis Moreau Gottschalk - Grande Tarantelle
Violin Concerto
Igor Stravinsky - Violin Concerto
Isabelle van Keulen - Violiste
Muzikale begeleiding
Het Balletorkest onder leiding van Fayçal Karoui
Het Balletorkest
Het Balletorkest viert dit jaar haar 50-jarig bestaan. Sinds de oprichting in 1965 is het orkest de trotse begeleidingspartner van Het Nationale Ballet en het Nederlands Dans Theater.
Het Balletorkest verbindt muziek en dans tot een betoverende ervaring: van klassiek ballet tot moderne dans, van muziekeducatie tot talentontwikkeling.
De werkwijze is uniek in Nederland. Het Balletorkest, met Matthew Rowe als chef-dirigent, bestaat uit een vaste kern van 45 musici, waar nodig ondersteund door hooggekwalificeerde gastspelers. Dit geeft het orkest een uniek karakter: ongekend flexibel, dynamisch en van hoge kwaliteit.
Het Balletorkest is een orkest met een missie: ultieme synergie bereiken tussen dans en muziek.
Inleidingen
Drie kwartier voorafgaand aan Best of Balanchine is er een inleiding in de foyer. Zo krijgt u meer achtergrondinformatie over de productie die u gaat zien. De inleidingen in Nationale Opera & Ballet zijn in het Nederlands en zijn gratis toegankelijk op vertoon van een geldig plaatsbewijs voor de voorstelling van die dag.
'Uitstalkast voor technische vaardigheden (…) levendige dans (…) pakt geweldig uit als hij de abstractie opzoekt, in op spitzen gedanste patronen en menselijke sculpturen (…) verfijnde geometrische patronen (…) onverwoestbaar muziekballet dat op exemplarische wijze abstractie koppelt aan uitnodigende dansdrift.'
'tour de force’ waarin de energieke compositie wordt vertaald in een virtuoze aaneenschakeling van bravourestukjes. (…) vol levenslust en brille, grenst aan magie. (…) een dynamische voltreffer in het hart.'
'Een wervelwind van sprongen, draaien en huppelpasjes.' 'De lichtheid van het dansen creëert een sprankelend gevoel (…). Door hun technische beheersing en enthousiasme blijft de virtuositeit speels, bijna terloops, en dat is prachtig.'
'Het Nationale Ballet liet op de première van het programma Best of Balanchine in Amsterdam zien waarom het net als het New York City Ballet zoveel werken van de belangrijkste choreograaf van de 20e eeuw danst. Het was wervelend, spectaculair en mooi.'
Balanchine is ten alle tijden bruisend 'Kenmerkend voor het werk van Balanchine is de lijnenstructuur die hij combineert met technische verfijning en een enorme muzikaliteit. Dat vraagt van de dansers een hoge concentratie in uitvoering en uitwerking en die is bij het ensemble in zeer sterke mate aanwezig.'
Meteen na afloop wilde ik het ballet opnieuw zien: de rijkdom aan geniale vondsten is nauwelijks in één keer te vatten.
Vaart en dynamiek kenmerken dit briljante Tsjaikovski-divertissement.