De Nationale Opera presenteert
Deze productie was te zien in februari 2008
GIULIO CESARE
Georg Friedrich Händel
Opera in tre atti
Libretto van Nicola Haym
Wereldpremière 20 februari 1724, King’s Theatre, Londen
DEZE PRODUCTIE
Reprise uit 2001/02
Première 16 februari 2008, Stadsschouwburg Amsterdam
Productie in samenwerking met de Brusselse Muntschouwburg
Over de opera
Liefde en haat, rouw en triomf kentekenen de muzikale nummers van Händels Italiaanse opera seria, die zich afspeelt tegen de historische achtergrond van de botsing tussen de Romeinse en Egyptische macht en cultuur. Met emotioneel geladen, virtuoze muziek wist de componist de mogelijkheden voor liefdesconflicten en hoofse intriges ten volle te benutten. Het resultaat is een van Händels meest geslaagde theaterwerken, waarvan enkele scènes onmiskenbaar met een ironische knipoog geschreven zijn.
Het verhaal
I
Giulio Cesare heeft zijn rivaal Pompeo verslagen en achtervolgt hem naar Egypte, waar de bevolking Cesare enthousiast begroet. Pompeo's vrouw Cornelia en zijn zoon Sesto vragen om verzoening, waar Cesare mee instemt. Maar dan verschijnt de Egyptenaar Achilla. Hij is de generaal van de vorst Tolomeo, die samen met zijn zuster Cleopatra over Egypte regeert; broer en zus strijden om de macht. Achilla biedt Cesare het hoofd van Pompeo, waarop Cesare hem woedend wegstuurt. Cornelia wil een eind aan haar leven maken. De tribuun Curio verhindert dit en biedt aan Pompeo's plaats als echtgenoot in te nemen, wat Cornelia weigert. Sesto zweert zijn vader te zullen wreken. Ook Achilla heeft zijn zinnen op de mooie Cornelia gezet. Cleopatra weet met haar charmes Cesare voor zich te winnen. Als Sesto Tolomeo uitdaagt tot een duel, laat deze hem arresteren; Cornelia stelt hij te werk in de paleistuin. Achilla wil haar en Sesto helpen te ontsnappen mits zij in een huwelijk toestemt. Ze weigert verontwaardigd.
II
Cleopatra probeert Cesare met een kleine theatrale scène te verleiden. Hij is verrukt van haar schoonheid. In de tuin wordt Cornelia belaagd door Achilla. Nadat zij hem weer heeft afgewezen, stelt Achilla Tolomeo voor Cesare te doden in ruil voor Cornelia's hand. Tolomeo, die zelf zijn zinnen op de Romeinse weduwe heeft gezet, stemt zogenaamd in met Achilla's voorstel. Als hij Cornelia lastigvalt, weert zij hem vol minachting af. Tolomeo is beledigd en neemt zich voor desnoods geweld te gebruiken. Curio bericht over een complot tegen Cesare, waarop deze ten strijde trekt tegen de samenzweerders. Tolomeo beveelt Cornelia, die hij in zijn harem heeft opgenomen, het bed met hem te delen. Daarop probeert Sesto hem te doden, wat Achilla verhindert. Deze beweert dat Cesare en Curio in zee zijn verdronken en eist Cornelia als bruid op. Na de weigering van Tolomeo besluit Achilla over te lopen naar Cleopatra, die troepen tegen haar broer verzamelt.
III
Nadat Tolomeo's leger het hare heeft verslagen, heeft hij Cleopatra gevangengenomen. Zij is wanhopig. Cesare heeft zwemmend de kust bereikt, waar hij Achilla aantreft, die dodelijk gewond is. Deze bekent verantwoordelijk te zijn voor de moord op Pompeo en de samenzwering tegen Cesare. Cleopatra bereidt zich voor op de dood, wat de teruggekeerde Cesare weet te verhinderen. Sesto doodt Tolomeo en Cesare kroont Cleopatra tot koningin van Egypte.
Team en cast
- Muzikale leiding
- René Jacobs
- Regie
- Ursel Herrmann
Karl-Ernst Herrmann - Decor en kostuums / Licht
- Karl-Ernst Herrmann
- Dramaturgie
- Klaus Bertisch
- Orkest
- Freiburger Barockorchester
- Giulio Cesare
- Lawrence Zazzo /
Sarah Connolly - Curio
- Lionel Lhote
- Cornelia
- Christianne Stotijn /
Charlotte Hellekant - Sesto
- Anna Bonitatibus /
Monica Bacelli - Cleopatra
- Sandrine Piau /
Rosemary Joshua - Tolomeo
- Tania Kross /
Brian Asawa - Achilla
- Luca Pisaroni
- Nireno
- Dominique Visse
do 23 jan
Richard Fairman, Financial Times
'As always with Jacobs, the orchestral playing was bursting with theatrical vigour. He takes extravagant liberties with the score – the rhythms of Cleopatra’s playful arias winked at the audience with supercilious wit and he is not averse to stopping the music dead in its tracks to make a dramatic point – but for getting character out of a score he is second to none. It is as though every instrument has donned a costume and leapt up on the stage to act, too.'
do 23 jan
Mischa Spel, NRC Handelsblad
De door regisseurspaar Ursel en Karl-Ernst Herrmann technisch en psychologisch tot in de finesses uitgwerkte productie ging al in 2001 in première, ook in de Amsterdamse Stadsschouwburg. maar deze 'herneming' is in veel opzichten anders dan toen. Dat ligt voor een belangrijk deel aan de nieuwe cast, met de Cesare van countertenor Lawrence Zazzo als schoolvoorbeeld van authentieke, opwindende zangkunst. [...] Dat de uitwerking [...] nu luchtiger overkomt dan voorheen, is mede de verdienste van Tania Kross (Tolomeo), die floreert in haar komische travestierol. [...] Christianne Stotijn is met haar Mahleriaanse geluid een ouderwetse, moederlijke Cornelia en de tegenpool van Kross; haar rouw en gekwetste trots zijn juist geloofwaardig door natuurlijk, ingetogen spel. Ook Rosemary Joshua (Cleopatra) en Luca Pisaroni (Achilla) met zijn smeltend verleidelijke bariton zijn sterke nieuwkomers. [...] Jacobs' kracht is dat hij alle da capo-aria's subtiel en met dramaturgisch geschraagde variaties uitwerkt.'
do 23 jan
Bela Luttmer, De Volkskrant
'[...] Jacobs' uitwerking van Händels recitatieven, de ontwikkeling die hij aanbrengt in de vaak statisch uitgevoerde da capo-aria's en de interactie tussen de musici van het Freiburger Barockorchester en de zangers grenst aan het ongelooflijke. De indrukwekkend bezette, vrijwel compleet dubbele cast vaart er wel bij. De androgyne alt Marijana Mijanovic krijgt de ruimte om Cesars briljante aria Empio, dirò, tu sei optimaal van alle kanten te belichten. [...] Sandrine Piau [...] heeft het allemaal in huis: springerige virtuositeit, diep doorvoelde droefenis én de fysieke kracht die dat alles geloofwaardig maakt. Charlotte Hellekant (gedubbeld door Christianne Stotijn) als Cornelia en Monica Bacelli als Sextus vormen een ideaal moeder-zoon-koppel. Brian Asawa (afgewisseld met Tania Kross) en Luca Pisaroni zijn overtuigende slechterikken en ook de rol van de Belgische bariton Lionel Lhote (Curio) past in dit uitzonderlijk staaltje van castingkunst. Een speciale attractie is de Franse countertenor Dominique Visse in de rol van Nireno [...] Karl-Ernst en Ursel Herrmanns enscenering blijft een prachtig, tijdloos werkstuk waar je niet op uitgekeken raakt.'
