L’incoronazione di Poppea

Deze productie was te zien in september 2007

L'INCORONAZIONE DI POPPEA

Claudio Monteverdi
Dramma in musica in un prologo e tre atti
Libretto van Giovanni Francesco Busenello
Wereldpremière 1642, Teatro dei SS Giovanni e Paolo, Venetië

DEZE PRODUCTIE

Reprise uit het seizoen 1993/94, 1995/96 en 2000/01
Première 1 september 2007
Deze productie maakte deel uit van de Monteverdi-cyclus aan het begin van het seizoen 2007/08.

Over de opera

Hoewel de vraag naar de oorspronkelijke gedaante van deze compositie vooralsnog onbeantwoord blijft, staat Monteverdi’s auteurschap buiten kijf. Poppea is de eerste opera die op een historisch gegeven gebaseerd is – een wereldlijke handeling, waarin aan goden echter nog wel een rol is toebedacht. Centraal staat de Romeinse keizer Nero, die zijn vrouw Octavia verstoot om met de courtisane Poppea te kunnen trouwen. Dat een courtisane tot keizerin wordt gekroond, is aan het ingrijpen van de mythologische figuur Amor te danken. Geen van de personages wordt onverdeeld positief gekenschetst. Toch klinkt aan het slot een van de mooiste liefdesduetten uit de operageschiedenis.

Het verhaal

Proloog
Het Lot, de Deugd en de Liefde twisten over de vraag wie de meeste invloed op de mens heeft. De Liefde is ervan overtuigd de machtigste te zijn.

I
De Romeinse edelman Ottone zoekt zijn geliefde Poppea op, die echter een verhouding blijkt te hebben met Nerone, de keizer. Nerone wil met haar trouwen en besluit zijn echtgenote Ottavia te verstoten. Seneca, Nerones leermeester, probeert hem op andere gedachten te brengen, waarmee hij zijn eigen doodvonnis tekent. Drusilla, een dienares van Poppea, is verliefd op Ottone en probeert hem te troosten.

II
Seneca pleegt op bevel van Nerone zelfmoord. Ottavia zet Ottone zodanig onder druk dat deze belooft Poppea te vermoorden. Gehuld in een mantel van Drusilla besluipt Ottone de slapende Poppea, maar de moord wordt verijdeld door de Liefde.

III
Drusilla wordt gearresteerd en ter dood veroordeeld, nadat zij de schuld van de aanslag op zich genomen heeft. Als Ottone dit hoort, vertelt hij de ware toedracht en Nerone verbant hen beiden, evenals Ottavia. Nadat Nerone Poppea tot keizerin heeft gekroond, bezingen zij hun liefde.

Team en cast

Muzikale leiding: Christophe Rousset
Regie: Pierre Audi
Instudering regie: Miranda Lakerveld
Decor: Michael Simon
Kostuums: Emi Wada
Licht: Jean Kalman

Orkest: Les Talens Lyriques

Fortuna: Machteld Baumans
Virtù/Pallade: Wilke te Brummelstroete
Amore/Damigella: Gaële Le Roi
Ottone: Bejun Mehta
Soldato 1 / Lucano / Tribune 1 / Famigliare 1: Anders J. Dahlin
Soldato 2 / Liberto / Tribune 2: Ed Lyon
Poppea: Danielle de Niese
Nerone: Malena Ernman
Arnalta: Emiliano Gonzalez-Toro
Ottavia: Christianne Stotijn
Nutrice / Famigliare 2: Christopher Gillett
Seneca: Giovanni Battista Parodi
Valetto: Judith van Wanroij
Drusilla: Anna Maria Panzarella
Mercurio / Console 1: Panajotis Iconomou
Littore / Famigliare 3 / Console 2: Harry van der Kamp

do 23 jan Peter van der Lint, Trouw

'[...] deze Monteverdi's behoren tot de mooiste voorstellingen in het nog immer voortdurende Audi-tijdperk bij DNO. Grote vragen waren of de producties de tand des tijds hadden doorstaan én of de presentatie ervan pal achter elkaar iets extra's zou opleveren. In beide gevallen moet het antwoord 'ja' luiden. [...] Tania Kross (La Messagiera) en Judith van Wanroij (Euridice) voldeden prachtig, maar het was een superieure Wilke te Brummelstroete die als Proserpina met de eer ging strijken. Muzikaal leider Stephen Stubbs [...] liet zich een avond later in 'Poppea' mooi op sleeptouw nemen door de bevlogen dirigent Christophe Rousset. Hier een begeleiding van grote klasse en de zangers kwamen hier stuk voor stuk uit de buitencategorie. Van alle drie is 'Poppea' de best geslaagde enscenering, vooral ook door de oogstrelende kostuums van de Japanse Emi Wada. Christianne Stotijn maakte een opvallend en zeer geslaagd debuut bij DNO als de gekrenkte Ottavia [...] Malena Ernman als ongenaakbare Nerone liet geen wens onvervuld, maar bovenal was het de avond van Danielle de Niese. Zelden zo'n verleidelijke Poppea – in stem én figuur – meegemaakt als deze geweldige sopraan. In 'Ulisse', een voorstelling die de beide andere in stilte overtreft, viel de stuwende leiding van Glen Wilson op. Paul Nilon (Ulisse) en Patricia Bardon (Penelope) deden hun illustere voorgangers in deze rollen glorieus eer aan. [...] Ook deze avond een prachtige Te Brummelstroete (Minerva) en een ontwapenende Tania Kross in de meer omvangrijke rol van Melanto. De echte ster van deze avonden was Audi zelf: hij schiep tijdloze schoonheid met eeuwigheidswaarde.'

do 23 jan Kasper Jansen, NRC Handelsblad

'[...] L'Orfeo was [...] het eerste deel van de vierdelige Monteverdi-cyclus, waarmee De Nederlandse Opera de komende weken de 400ste verjaardag van de kunstvorm 'opera' viert. De drie bewaard gebleven opera's van Monteverdi [...] worden elk zeven keer uitgevoerd in de opzienbarend intense ensceneringen die artistiek directeur Pierre Audi maakte tussen 1990 en 1995. Hij bewees zijn meesterschap als regisseur en maakte daarmee ook internationaal furore. [...] Met de eenheid in zijn gedachtengoed en zijn constante regiestijl schept Audi een eigen opera-universum. [...] Audi maakt mythische en magische ensceneringen die vanuit stilte en eeuwig duister naar voren komen met decors en kostuums die van alle tijden kunnen zijn. Alle bewegingen volgen de muziek. Alles is beklemmend en aangrijpend met een perfectionistisch gestileerde natuurlijkheid, die elke seconde overtuigt. [...] Nero (fenomenaal gezongen door de Zweedse mezzo Malena Ernma) verstoot zijn echtgenote Ottavia [...] De muzikale uitvoering is voortreffelijk en maximaal expressief, zowel bij de zangers als de instrumentalisten van de authentieke orkestjes Tragicomedia, Concerto Palatino, Les Talens Lyriques en Esxatos. [...] Tal van prachtige rollen zijn er, zoals van Jeremy Ovenden als Orfeus, van Patricia Bardon als Penelope en van Tania Kross als boodschapster in L'Orfeo en als Melanto in Ulisse. De titelrol van L'incoronazione di Poppea wordt exemplarisch verleidelijk gezongen door Danielle de Niese. Christianne Stotijn is afwisselend een statige, een gekwetste en een wraakzuchtige verstoten keizerin Ottavia. Wilke te Brummelstroete als de godin Minerva een power-vrouw met klaroenstem. De mannen zingen soms het zoetelijkst: het slaapliedje van Emiliano Gonzalez-Toro in Poppea en Paul Nilon na de hereniging met Penelope.'

do 23 jan Hans Visser, Het Parool

'Drie prachtige voorstellingen in de regie van Pierre Audi. Had het nieuwe operaseizoen in het Amsterdamse Muziektheater beter kunnen beginnen? [...] Pierre Audi creëerde deze drie voorstellingen al begin jaren negentig, maar nu ze in Amsterdam opnieuw worden gespeeld blijken ze net zo tijdloos te zijn als Monteverdi. [...] Net als bij de legendarische aanpak van Wagners Ring, gaat het om de verbeelding van de in tekst en muziek gevatte herkenbare emoties. [...] Ten opzichte van de eerdere uitvoeringen lijkt de intensiteit van de uitvoeringen te zijn toegenomen. [...] De cyclus kent een sterrencast met onder anderen de countertenoren David Cordier en Pascal Bertin, de tenoren Paul Agnew en Emiliano Gonzalez-Toro en de mezzo Malena Ernman. Een trouvaille is de tenor Jeremy Ovenden als Orfeo. Verheugend is het grote aantal Nederlandse topzangers, zoals de mezzo Tania Kross, die bewogen zingend met haar hele wezen het drama uitstraalt. De sopraan Judith van Wanroij kan zowel een serieuze rol aan, als een diepe intrige van een lichte toets voorzien. De mezzo Christianne Stotijn maakte indruk met onder meer als de indringend wenende verstoten echtgenote van keizer Nero. Grootste ster van deze Monteverdi-cyclus is de jonge Amerikaanse sopraan Danielle de Niese. Met zang en spel verleidt ze als Poppea niet alleen keizer Nero. Ook het publiek sleept ze als vanzelfsprekend mee in de betoverende wereld van de oude Monteverdi.'

L’incoronazione di Poppea Claudio Monteverdi (1567-1643)