Clay Hilley: een heldentenor zonder angst

De 39-jarige Amerikaanse heldentenor Clay Hilley maakt zijn debuut bij De Nationale Opera in de titelrol van Zemlinksy’s Der Zwerg. Hij studeerde zang en piano in zijn thuisstaat Georgia en na een vrij lange aanloop gaat hij de komende jaren oogsten met belangrijke rollen als Tristan en Siegfried bij grote en vooraanstaande gezelschappen. Een makkelijke weg was het niet.

‘Het heeft lang geduurd voor ik daadwerkelijk van mijn zang kon leven.’

Clay Hilley kreeg zijn liefde voor opera niet met de paplepel ingegoten: “Ik kom uit een gezin waarin muziek geen rol speelde. Wel zou mijn grootmoeder ooit gebeden hebben om een muzikaal kleinkind. Ik neem maar aan dat ik dat ben.”

“Al vroeg wilde ik piano spelen. Daarnaast speelde ik trombone in de fanfare van mijn stad en zong ik mee in schoolproducties. Toen ik in het koor van een productie van La bohème meezong, wist ik het zeker: ik wil mijn geld als musicus gaan verdienen. Dat werd me natuurlijk door mijn familie met klem afgeraden, want het zou een armlastig bestaan worden. Ze kregen gelijk en het heeft lang geduurd voor ik daadwerkelijk van mijn zang kon leven.”

Heldentenor

Heldentenoren vormen een heel specifieke groep in de zangerswereld. Sommige zangers beginnen als bariton en ontwikkelen zich tot heldentenor met een nog steeds baritonale toon en soms niet altijd even gemakkelijke hoge noten. Andere heldentenoren hebben altijd als tenor gezongen en zijn daardoor vaak, maar zeker niet altijd, comfortabeler in rollen die een zogenaamd hogere tessituur hebben, rollen die over de hele breedte van de opera in een hoger bereik van de stem liggen. Clay Hilley hoort tot die tweede groep.

“Ik ben altijd een tenor geweest. Ik zong alles, van Alfredo (La traviata) en Edgardo (Lucia di Lammermoor), tot later Don José (Carmen), Idomeneo en Samson (Samson et Dalila), maar had nooit gedacht aan Wagnerrollen of andere partijen voor heldentenor. Een bekende agent, Matthew Epstein, hoorde mij en zei me dat ik niet raar moest opkijken als het merendeel van mijn toekomstige repertoire in het heldentenorvak zou liggen. Hij was niet de eerste overigens.”

‘Als understudy heb ik welgeteld 230 keer klaargestaan om het toneel op te gaan.’

Gouden tips

“Ik deed veel in het studio- en stagecircuit toen ik aan het Glimmerglass Festival-programma mocht deelnemen en de Amerikaanse regisseur Francesca Zambello me hoorde. Ze introduceerde me vervolgens bij de grote heldentenor Jon Frederic West, bij wie ik masterclasses mocht volgen. We hielden daarna contact via Facebook en jaren later, in 2015, belde hij me. Hij zei dat hij wat recente opnames van me had gehoord en dacht dat hij me het laatste zetje in de goede richting kon geven. Ik ging naar hem toe en in slechts twee dagen tijd viel plots alles op zijn plek. Het waren drie punten, waarvan er twee eigenlijk simpel en beginnerstips waren: sta helemaal rechtop als je zingt, zodat je je borstkast de volledige ruimte geeft voor maximale resonantie én laat je kaak zakken, zodat je ruimte maakt voor je geluid. De derde tip was minder simpel, maar vormde de laatste schakel: maak je toon meer verticaal, geef het midden de volle, bijna baritonale klank om echt het hele spectrum van de stem te gebruiken. Mensen hoorden mij en zeiden me dat mijn stem wezenlijk was veranderd en verbeterd. De aanbiedingen volgden maar waren eerst vooral als cover, understudy voor de grote rollen. Ik ben een beetje een cijferfreak en ik heb in die jaren welgeteld 230 keer klaargestaan om het toneel op te gaan. Twee keer heb ik daadwerkelijk ingevallen.“