‘Een ballet dat in je bloed moet zitten’

De première van Sir Peter Wrights Sleeping Beauty bij Het Nationale Ballet, in 1981, was een gebeurtenis van nationaal belang. Nooit eerder had een Nederlands gezelschap een avondvullend ballet op zó’n hoog niveau gebracht. ‘Een ware triomf’ en ‘een mijlpaal in de Nederlandse danshistorie’, schreef de pers. Ruim veertig jaar later is Wrights Beauty onverminderd succesvol. Bij de laatste uitvoering, in 2017, noemde NRC Handelsblad het ballet een van de hoogtepunten van het theaterseizoen.

De inmiddels 95-jarige Sir Peter Wright staat er zelf van te kijken. Dat het alweer zolang geleden is dat ‘zijn’ Sleeping Beauty – gebaseerd op Marius Petipa’s origineel uit 1890 – in de Amsterdamse Stadsschouwburg in première ging. “Het was een van de opwindendste periodes die ik ooit heb meegemaakt. Ik herinner me alle sensatie en het succes nog goed.” Lachend: “Het was voor het eerst dat Het Nationale Ballet zo’n grote productie uitbracht en dus dachten ontwerper Philip Prowse en ik: laten we dan maar meteen goed uitpakken ook!”

Bijbel van het klassieke ballet

Dat Het Nationale Ballet zijn versie al die jaren trouw is gebleven, vindt de Engelsman geweldig. “In het verleden heb ik mij weleens zorgen gemaakt. Het Nationale Ballet danst veel moderne werken, waardoor ik mij afvroeg of de groep, na zo’n hedendaags programma, wel in staat zou zijn om van het ene op het andere moment over te schakelen op de puur klassieke stijl die The Sleeping Beauty nu eenmaal vereist. Maar mijn zorgen waren ongegrond. Het Nationale Ballet heeft een uitstekende notie van mijn productie. Ook omdat vrijwel alle balletmeesters er zelf in hebben gedanst. The Sleeping Beauty is de ‘Bijbel van het klassieke ballet’; het is daarom belangrijk dat je de productie in je bloed hebt zitten.”

Drama en emotie

Hoewel Wright zijn Beauty met groot respect voor en kennis van de traditie produceerde, is het nooit zijn intentie geweest om volledig trouw te blijven aan wat er van Petipa’s oerversie bekend is. “Nee zeg, het publiek zou zich doodvervelen! Toen The Sleeping Beauty in 1890 in première ging was het echt een ‘ballet de spectacle’. Het verhaal deed er in feite niet toe, het diende puur als kapstok voor al die prachtige feeënvariaties en divertissementen. Maar het publiek van nú wil veel meer: drama, een verhaal, emotie. Ik heb geprobeerd die twee ‘werelden’ met elkaar te verenigen.

Combinatie van alles

Ook qua uitvoering is er veel veranderd, benadrukt Wright. “Als je naar de foto’s uit 1890 kijkt, weet je dat het er héél anders moet hebben uitgezien. Ik denk niet dat die gezette danseressen van toen in staat waren om ook maar íets neer te zetten wat in de buurt komt van wat dansers tegenwoordig laten zien. Het niveau is alleen al in de afgelopen 40 jaar zó enorm toegenomen. Wereldwijd en zeker ook bij Het Nationale Ballet.”