Els van der Plas: 'Onze deuren staan wagenwijd open.'
Els van der Plas is trots op haar huis dat uitblinkt in de combinatie van innovatie en kwaliteit.
Algemeen directeur Els van der Plas gunt iedereen de belevenis van een opera- of balletvoorstelling. "Niets raakt je meer in je hart dan muziek, dans en drama."
KUNSTHISTORICA EN PERFECTIONISTE
Acht jaar geleden werd Els van der Plas (1960) als algemeen directeur binnengehaald om de fusie tussen Het Nationale Ballet en De Nederlandse Opera tot stand te brengen. Dat is goed gelukt, concludeert ze tevreden. ‘Niemand heeft het meer over die fusie.’ Elke keer weer is ze trots als ze aan komt lopen en ze de naam, die de fusie symboliseert, op de gevel van het ronde gebouw ziet prijken: Nationale Opera & Ballet. Van der Plas is van oorsprong kunsthistorica en verdiende haar sporen met name in de beeldende kunst. Als vrouw van 34 werd ze door Prins Claus zelf gekozen uit honderden mannelijke sollicitanten om het Prins Claus Fonds voor internationale kunst en cultuur uit de grond te stampen. ‘Prins Claus wilde per se iemand uit de kunstwereld en niet uit de ontwikkelingssamenwerking. Een persoon die ook internationale ervaring had. Die ervaring had ik opgedaan met een eigen kunstorganisatie, die ik daarvoor had opgezet.’ Wat haar vorige banen haar vooral hebben geleerd: ‘Dat je alles from scratch kan opzetten. Ik ben nooit bang voor een nieuw idee en ook niet voor verandering. En ik vond toen al dat je naar de hele wereld moest kijken als het om kunst en cultuur gaat, en niet alleen naar Europa en Amerika. Dat is nu bon ton, maar in de jaren 80-90 was dat totaal nieuw.’ En wat leerde ze van prins Claus zelf? ‘Dat je best doen niet genoeg is. Hij zei altijd: “Je moet het echt goéd doen.” Hij kon niet tegen mensen die geen kwaliteit hadden en stelde hoge eisen. Dan had hij aan mij een goeie: ik ben een superharde werker en een perfectionist; ik vind het verschrikkelijk als ik iets niet goed doe.’
OPERA ÉN BALLET
Samen met Ted Brandsen en Sophie de Lint vormt ze het collegiaal bestuur van Nationale Opera & Ballet. ‘Met z’n drieën besturen we de organisatie. We moeten altijd met elkaar tot een besluit zien te komen waaraan iedereen zich houdt. Voorwaarde daarvoor is wederzijds respect, en dat is er in ruime mate. Ted en Sophie zijn verantwoordelijk voor respectievelijk ballet en opera, ik ben er voor het geheel en alle mensen die er werken. Samen bouwen we aan een visie op het gebied van positionering, strategie, marketing en communicatie.’ Het unieke aan NO&B, zegt Van der Plas, is de combinatie van innovatie en kwaliteit. ‘Sommige operahuizen en balletgezelschappen blinken uit in traditie, wij zoeken altijd vanuit de traditie naar vernieuwing, door de juiste creatieve teams de grootste vrijheid te geven of de grenzen van de kunstvormen op te zoeken. Ook zetten we vol in op talentontwikkeling: bij de opera, het ballet, de techniek, maar ook bij alle ambachten die NO&B koestert en ontwikkelt. Het aanstormend talent van nu zijn de sterren van morgen.’
ALTIJD OP ZOEK NAAR VERNIEUWING
Komende jaren wil ze het huis nog meer openstellen: voor nieuwe makers die nieuwe verhalen vertellen, maar ook voor een breder publiek. ‘Dat is de laatste jaren al jonger en diverser geworden, maar dat kan nog beter. En nee, opera en ballet zijn niet elitair en vreselijk duur. Je kunt al een kaartje kopen voor 20 euro, mede dankzij de subsidie die wij krijgen. Dat is iets waar Nederland echt trots op mag zijn. Wij kunnen ons huis maximaal openstellen. Ballet en opera; dat is muziek, dans en drama. Dat raakt je écht in je hart. Die beleving willen we iedereen meegeven. Ik kom wel eens huilend de zaal uit. Dat gebeurt niet zo snel bij het beleven van andere kunstvormen.’
Van der Plas staat erom bekend dat ze veel ziet. Ik probeer zo veel mogelijk bij onze activiteiten te zijn, bij ballet wil ik bijvoorbeeld de verschillende casts zien dansen. Daarnaast stuur ik de afdelingen marketing, educatie en fondsenwerving aan. Die organiseren veel events, daar wil ik ook bij zijn. En dan belt er ook nog wel eens een sponsor: Els, ik ben vanavond bij de voorstelling, ben jij er ook?” Dan fiets ik in de pauze nog even langs.