In gesprek met vier karakterdansers uit The Sleeping Beauty

Ze dansen vrijwel niet, maar zijn belangrijke personages en gedurende een groot deel van de voorstelling op het toneel te zien: karakterdansers zijn een onmisbaar onderdeel van vrijwel alle klassieke avondvullende balletten. Bij Het Nationale Ballet worden voor deze rollen vaak voormalige dansers van het gezelschap gevraagd, zoals dit keer Nicolas Rapaic, Amanda Beck, Jane Lord en Raimondo Fornoni.

Tekst: Rosalie Overing

Deze vier ‘karakterdansers’ hebben inmiddels een groot aantal rollen in balletklassiekers op hun naam staan en keren dit seizoen terug naar het toneel van Het Nationale Ballet in de rol van respectievelijk de koning, de koningin en ceremoniemeester Catalabutte in The Sleeping Beauty.

Genieten

De eerste keer dat voormalig tweede solist Nicolas Rapaic de rol van de koning in The Sleeping Beauty vertolkte, was nog tijdens zijn professionele carrière bij Het Nationale Ballet. Nicolas: “Op dat moment was het niet bepaald mijn droomrol: als je in de twintig of in de dertig bent en nog in de bloei van je carrière, wil je het liefst een grote dansrol. Maar inmiddels vind ik het een heel fijne rol, alleen al door het prachtige kostuum dat je mag dragen.” En dus laat Nicolas zich voor deze voorstellingenreeks van The Sleeping Beauty graag weer tot koning omtoveren. “Het is een genot om weer terug te zijn op het toneel, terug in de wereld die je zo goed kent. Je maakt weer even deel uit van het hele proces – van het begin tot het eind – en van het team dat een ballet tot leven brengt. En alles wordt voor je geregeld: je wordt gekleed en opgemaakt en van A tot Z gecoacht door geweldige balletmeesters. Als karakterdanser hoef je dan alleen nog maar het toneel op te gaan, je moment te pakken en te genieten.”

Mime en emotie

Ook voor Amanda Beck (voormalig tweede solist) en Jane Lord (voormalig eerste solist), die dit seizoen samen met Nadine Drouin afwisselend de rol van de koningin op zich nemen, is de energie die een live performance geeft een belangrijke reden om karakterrollen te blijven doen. Amanda: “Het is een eer om telkens opnieuw datgene te mogen voelen waarvoor je ooit bent begonnen met dansen, en ik ben blij dat ik nog steeds gevraagd word.” Beide vrouwen dansten in 1981 mee in de eerste productie van Sir Peter Wrights Sleeping Beauty en werkten sindsdien diverse keren met de choreograaf samen. Jane: “Ik heb daardoor ‘van de bron’ geleerd hoe je een karakterrol het best kunt uitvoeren. Wel moet je je continu blijven ontwikkelen, en gelukkig worden we hierin goed begeleid door balletmeester Sandrine Leroy. Karakterrollen vertolken is namelijk niet zo makkelijk als het lijkt: elke beweging die je maakt moet duidelijk zijn voor het publiek en je moet de hele voorstelling lang in je rol blijven, zelfs als je personage bijna een hele akte lang vanaf haar troon toekijkt.” Mime en expressie zijn dan ook erg belangrijk bij het vertolken van een karakterrol, legt Jane uit: “Ik heb mime en rollen met veel emotie altijd al leuk gevonden. Het overbrengen van emoties is waar mijn kracht ligt, en het is een van de redenen dat ik het dansen van karakterrollen zo mooi vind.”

Deze emoties komen tot een hoogtepunt in de scène die Sir Peter Wright zelf ooit omschreef als ‘The Queen’s lament’, ofwel ‘de klaagzang van de koningin’. Het is de scène die volgt op het moment dat Aurora haar vinger prikt en bewusteloos neervalt, en is van zowel Jane als Amanda een van de favoriete momenten in hun optreden als de koningin. Amanda: “Het is een heel dramatische scène en daardoor fantastisch om te doen. Een van mijn andere favoriete momenten vindt al plaats in de proloog, wanneer de koningin met haar kindje in haar armen naar voren loopt om de prinses te presenteren. Ik beeld me dan altijd in dat het een van mijn kinderen of mijn kleinzoon is. Dan voelt het magisch.”

‘Voor deze rol kun je niet nukkig of oud genoeg zijn!’

Karakterdansveteraan

De derde karakterrol in The Sleeping Beauty is Catalabutte, de ceremoniemeester van het hof, die verantwoordelijk wordt gehouden voor het niet uitnodigen van de boze fee Carabosse. De rol van Catalabutte wordt dit seizoen onder anderen vertolkt door een ware karakterdansveteraan: Raimondo Fornoni, die al in 1981 zijn debuut als karakterdanser maakte als de koning in Sir Peter Wrights Sleeping Beauty. Inmiddels ziet hij deze rol graag vertolkt worden door een nieuwe generatie karakterdansers. Raimondo: “De koning moet een grote man zijn, en niet te oud. Hij heeft immers een jonge dochter. Het is daarom goed dat dansers als Nicolas Rapaic en Tycho Hupperets de rol nu overnemen. Catalabutte is daarentegen een ietwat vals oud mannetje. Dus voor die rol kun je niet nukkig of oud genoeg zijn!”

Behalve de koning en Catalabutte uit The Sleeping Beauty heeft Raimondo in de afgelopen veertig jaar vrijwel alle mannelijke karakterrollen uit het klassieke repertoire gedanst. Hij weet dan ook als geen ander dat deze rollen, hoewel er meestal geen danspassen bij komen kijken, niet zomaar door iedereen kunnen worden uitgevoerd. Raimondo: “Je moet de balletwereld van binnen en van buiten begrijpen, anders lukt het niet. Alleen als je zelf danser bent geweest, kun je inspelen op de onuitgesproken regels en wetten die in deze wereld gelden.” Dit betekent echter niet dat elke balletdanser automatisch geschikt is voor karakterrollen: “Je moet de juiste dramatische invulling aan een rol kunnen geven, en dat is niet iets wat je zomaar kunt leren. Behalve dat je van nature een goede performer moet zijn, is het vooral belangrijk om heel veel ervaring op te doen. Ik ben dit jaar daarom van plan om mijn beste Catalabutte tot nu toe te laten zien!”

Tijdens deze productiereeks van The Sleeping Beauty zijn ook Tycho Hupperets, Nadine Drouin en Janusz Madej te zien in de rollen van respectievelijk de koning, de koningin en Catalabutte.