Interview met sopraan Johanni van Oostrum over de titelrol in Rusalka

Van Oostrum werd geboren in Zuid-Afrika en genoot haar zangopleiding in Pretoria, waar ze tevens lid werd van de Black Tie Opera Studio. Later besloot ze de internationale operawereld te ontdekken. Van Oostrum: “Ik heb toen meermaals een auditie aangevraagd bij Opera Zuid, het operagezelschap in Maastricht. Drie keer was scheepsrecht: nadat Janny Lobbezoo en Martine Straesser – een pianiste met wie ik vaak werkte en een collega-zangeres – mij hadden aanbevolen, mocht ik langskomen.”

Sprong in het diepe

En met succes: bij Opera Zuid kreeg Van Oostrum meteen de kans om drie grote rollen te vertolken. “Ik heb daardoor ontzettend veel geleerd. De rol van Marschallin bood mij in 2011 ook meteen de mogelijkheid om in te vallen bij De Nederlandse Opera (nu De Nationale Opera – red.): een reprise van Willy Deckers Der Rosenkavalier zou bijna op de planken staan, toen sopraan Anne Schwanewilms ziek werd. Er was zelfs zo weinig tijd, dat er voor mij ook geen gelegenheid meer was om te repeteren…”

Gelukkig werd haar nog net op tijd een hart onder de riem gestoken. “Kort voor aanvang sprak ik dirigent Sir Simon Rattle en zijn woorden zal ik nooit vergeten: ‘Johanni, wat een avontuur!’ Hij was ontzettend positief en stelde me enorm op mijn gemak. Ze zeggen dat dwazen zich haasten waar engelen vrezen zich te begeven – en dat gold toen zeker voor mij. Deze ‘dwaze’ sprong in het diepe pakte echter ontzettend goed uit, en opende voor mij de deuren naar de operawereld in Duitsland, waar ik ook nog altijd woon en regelmatig werk.”

Het personage doorgronden

Hoewel Van Oostrum inmiddels deel heeft uitgemaakt van een groot aantal opera’s, wordt dit haar eerste Rusalka. “Ik kijk er enorm naar uit! De muziek vind ik prachtig en de emotionele ontwikkeling van het personage Rusalka interesseert me enorm. Haar omstandigheden zijn zeer gecompliceerd, waardoor ze een diepgaande persoonlijke ontplooiing doormaakt. Het is fascinerend om daarin te duiken en te onderzoeken hoe ik deze op het toneel het best tot zijn recht kan laten komen.”

‘In mijn vak zijn uitdagingen altijd welkom én inspirerend’

Het verhaal van Rusalka komt overeen met dat van het sprookje De Kleine Zeemeermin: de waternimf Rusalka wil een mens worden om aan land te kunnen leven met haar droomprins. Een zeeheks wil haar helpen, maar wel in ruil voor haar stem. “De tweede akte is daarom júíst best een uitdaging, want ik breng dat gedeelte grotendeels zwijgend door. Dat is niet gemakkelijk voor een operazangeres die gewend is om zich voornamelijk met haar stem te uiten. Gelukkig zijn uitdagingen in mijn vak altijd welkom én inspirerend, dus ik ga ervoor zorgen dat ik met fysieke communicatie eenzelfde expressie op het toneel breng!”

Stimulerende omgeving

In de productie die in juni in première gaat, krijgt het verhaal echter een iets andere invulling – Rusalka zal bijvoorbeeld geen waternimf zijn. “Het regieteam heeft iets heel interessants en bijzonders gepland, dus ik kan niet wachten om dit samen met hen te ontdekken. Met regisseur Philipp Stölzl heb ik nog niet eerder gewerkt, maar ik ken zijn werk en hou echt van zijn stijl. Met de andere regisseur, Philipp M. Krenn, heb ik eerder mogen werken – dat was heel fi jn en ik waardeer hem als kunstenaar én als mens. Sowieso geeft het veel energie om te werken in een positief team waarin iedereen elkaar steunt.”

Überhaupt vindt Van Oostrum het geen straf om voor even terug te keren naar Amsterdam. “Tijdens mijn eerdere ervaringen bij De Nationale Opera werd me duidelijk dat hier alleen de hoogste kwaliteit wordt gehandhaafd. Dat maakt het een enorm stimulerende werkplek. Ook zijn de creatieve teams van Nationale Opera & Ballet én het Amsterdamse publiek heel ruimdenkend, en staan ze open voor afwijkingen van de oude, bekende denkpatronen. Ik denk dat Rusalka een bijzondere ervaring wordt – zowel voor mij als voor de toeschouwer!”

• De opera Rusalka is van 2 tot en met 25 juni te zien in Nationale Opera & Ballet

De Zuid-Afrikaanse sopraan Johanni van Oostrum viert wereldwijd successen met haar vertolkingen van rollen in opera’s van Strauss, Wagner, Mozart en Janáček. Haar repertoire omvat Elsa in Lohengrin en Leonore in Fidelio, evenals de titelrollen in Strauss' Salome en Janáčeks Jenufa en Katja Kabanova. Ze werkte eerder samen met dirigenten als Sir Simon Rattle, Kirill Petrenko en Adam Fisher en regisseurs als Harry Kupfer, Tobias Kratzer en Kornél Mundruczó. Bij De Nationale Opera zong ze eerder de Marschallin in Der Rosenkavalier en Agathe in Der Freischütz. Deze laatste rol zong ze eerder al in Londen, Aix-enProvence, Parijs, Brussel, Wenen en Luxemburg.