Juanjo Arqués, ‘hybride’ choreograaf
De Spanjaard Juanjo Arqués begon in 2004 als danser bij Het Nationale Ballet en klom hier op tot de rang van tweede solist. Naast zijn carrière als danser ontwikkelde hij zich ook al snel als choreograaf. Na het beëindigen van zijn danscarrière in 2012 legde hij zich volledig toe op choreograferen. Nu, zeven jaar later [red. 2019], werkt hij als choreograaf over de gehele wereld.
Onder meer door de erkenning die hij er kreeg en de steun, heeft Het Nationale Ballet nog altijd een speciale plek in zijn hart, zegt hij. Vanaf 2017 is Arqués ‘Young Creative Associate’ [red.: van 2017 tot 2020] bij Het Nationale Ballet, een positie waarin jong choreografisch talent wordt ondersteund door het verstrekken van choreografieopdrachten. Recent creëerde Juanjo hier Homo Ludens (2017) en Fingers in the air (2018) voor de Junior Company. Ook bij een modern dansgezelschap als Acosta Danza in Cuba voelt hij zich thuis. Hij creëerde daar onlangs Portal (2019). Arqués noemt zichzelf een ‘hybride’ choreograaf, zowel bij een klassiek balletgezelschap als bij een moderne dansgroep is hij in zijn element.
Fascinaties
Dat hij met Ignite in 2019 met grootmeesters Van Manen en Forsythe tijdens Van Manen, Forsythe, Arqués in één programma staat, is voor hem een hele eer. Beiden inspireerden hem al tijdens zijn studie en zijn carrière als danser en choreograaf. “Ze hebben”, zoals hij zegt, “allebei - op een totaal andere manier - onderzoek gedaan naar beweging en danstaal, en totaal eigen technieken en codes gecreëerd. Daar streef ík ook naar.” Het fascineert hem als dans een diepere zintuiglijke waarneming communiceert, een complexe emotie die moeilijk onder woorden te brengen is en alleen door beweging voelbaar gemaakt kan worden.
Choreografieën
In 2001 maakte Arqués zijn eerste werk voor een choreografieworkshop van The English National Ballet. Ook bij Het Nationale Ballet maakte hij regelmatig creaties voor de jaarlijkse choreografieworkshop New Moves. Daarna volgden choreografieopdrachten voor speciale optredens van Het Nationale Ballet, voor de avondprogramma’s Nieuwlichters en In Space. Voor Present/s in 2012 maakte hij Consequence en voor het programma Dutch Doubles in 2014 Roulette. De laatste was in samenwerking met beeldend kunstenaar Krijn de Koning. In 2015 creëerde hij Blink voor de Junior Company en Rewind voor Het Nationale Ballet, gedanst tijdens het Gala 2015. Ook internationaal werkte hij inmiddels met gezelschappen in onder andere de Verenigde Staten, Rusland, Slovenië, België, Spanje en Zwitserland.
Inspiratie
Arqués ziet zichzelf als een kunstenaar die de moderne danstaal vermengt met invloeden uit nieuwe media, mythologieën, literatuur, architectuur en sculpturale vormen. De samenwerking in Roulette met Krijn de Koning is exemplarisch voor veel van Arqués latere werk waarin hij zich laat inspireren door een beeldend kunstenaar. Hij deed dat in Transcription of Color (2018) voor Ballet Moskou, geïnspireerd door Construction A II van Laszlo Moholy-Nagy; in Fresas, gemaakt voor en met de Junior Company, liet hij zich inspireren door De tuin der lusten van Jeroen Bosch, ter herdenking van de 500ste sterfdag van de beroemdste middeleeuwse schilder van Nederland. Met regisseur Saskia Boddeke en kunstenaar Peter Greenaway werkte hij in 2016 aan een choreografie op een multiscreen-video-installatie, geïnspireerd op de schilderijen La Danse en La Musique van Matisse.
Ignite
Voor Ignite (2019) liet hij zich inspireren door de explosie van vorm en kleuren in The Burning of the Houses of Lords and Commons van William Turner, een voorloper van onze moderne kunst. Ignite is een abstract spektakel van beweging en kleur, gecreëerd voor 25 dansers met symfonieorkest, waarin zijn choreografie en de muziek van Kate Whitley samensmelten tot één uniek kunstwerk dat de toeschouwer meeneemt op een kleurrijke reis die even fascinerend en beweeglijk is als een groot vuur.
Internationale waardering
Onlangs werd Arqués door het Duitse Tanz Magazine gekozen tot de meest veelbelovende choreograaf. In 2014 werd hij genomineerd voor de prijs van de Nederlandse Dansdagen Maastricht. In 2016 werd Juanjo Arqués genomineerd voor de Golden Mask Theatre Award, de meest prestigieuze Russische theaterprijs. De gastchoreograaf en voormalig danser bij Het Nationale Ballet ontving een nominatie in de categorie Beste Choreograaf. Ook werd zijn ballet Minos, gebaseerd op de patronen uit een labyrint en de Griekse mythe van de Minotaurus, genomineerd voor een Golden Mask.
Recente werken van Juanjo Arqués voor Het Nationale Ballet zijn: Manoeuvre (2020) en Biomimicry (2020). Voor De Nationale Opera werkte hij - nog voor Rusalka (2023) - aan Haydn’s Missa in tempore belli (2021).
- Seizoen 2023/2024
Van 16 tot en met 30 september danst Het Nationale Ballet de nieuwe choreografie Full Frontal (wereldpremière) van Juanjo Arqués, in het programma Four Temperaments (16-30 september 2023)
Klik voor meer informatie over Juanjo Arqués en filmpjes op onderstaande linkjes: