Maia Makhateli over haar rol als Frida
Tekst: Astrid van Leeuwen
Als je eerste soliste Maia Makhateli ontmoet – elegant, ‘petit’, supervrouwelijk – zou je niet verwachten dat ze juist in het jongensachtige een overeenkomst tussen haar en Frida Kahlo ziet. “Frida’s karakter heeft iets tomboy-achtigs. Dat had ik als kind ook. Net als zij speelde ik toen ik jong was voetbal en vertoefde ik graag met jongens. Ik was zeker geen meisje-meisje”, zegt Maia met een schalks lachje.
Maia wist nog niet veel van Kahlo toen ze te horen kreeg dat zij de Mexicaanse tijdens de première van de nieuwe productie van Annabelle Lopez Ochoa mocht portretteren. “Ik kende haar natuurlijk, maar ze was in mijn jeugd geen populair figuur in mijn vaderland Georgië. Dat is inmiddels wel anders, nu zie je haar overal, in Georgië en, zo lijkt het, wereldwijd. Pas was ik voor gastoptredens in Rome, waar net een tentoonstelling over haar te zien was, maar waar ik ook op nagelsalon Frida stuitte.” Lachend: “Ik stuurde een berichtje aan Annabelle: ‘Frida is hunting me!’”
Niet eerder koos een choreograaf haar uit voor een nieuwe avondvullende productie en Maia vindt het dan ook een bijzondere eer. Maar, zegt ze er meteen achteraan: “Ook een enorme verantwoordelijkheid. De Frida-mania is ‘going wild’: iedereen kijkt uit naar deze productie en nu al word ik gevraagd om op gala’s duetten uit de productie te komen dansen. Het is daardoor heel stressvol. Ik wil vooral niemand teleurstellen. Ook mijzelf niet.”
EEN IPAD VOL FRIDA
De afgelopen tijd is Maia begonnen met het leren van, zoals ze het zelf noemt, ‘de taal van Annabelle’. “Het is de eerste keer dat ik met haar werk en ze heeft een heel eigen, unieke stijl, een bewegingsidioom dat mij zeer aanspreekt. Ze voelt ook goed aan wat bij mij past en geeft me ook de vrijheid om eigen keuzes te maken.” Complicerende factor is wel dat zowel Annabelle als zij de afgelopen maanden vaak in het buitenland was. Wijzend op haar tas, waaruit een iPad steekt, zegt Maia: “Ik heb een iPad vol Frida. Ik heb veel repetities gemist, waardoor Annabelle gewerkt heeft met de andere casts (Riho Sakomoto en Salome Leverashvili – red). Er is inmiddels veel materiaal gemaakt, maar nu moet alles nog bij elkaar komen.”
Uiteindelijk gaat het daarbij, zegt Maia, om veel meer dan alleen dansen. “Deze rol vraagt om diepte, om gelaagdheid, je moet echt in jezelf graven en nagaan hoe Frida in een bepaalde situatie zou reageren, hoe zij zich zou hebben gevoeld. Bij haar verliefdheid op Diego kan ik het kinderlijke, het sprankelende gebruiken dat ik zelf ook ken van verliefd zijn; op het dramatische vlak kan ik mijn leven weliswaar niet relateren aan het grote fysieke ongeluk dat haar is overkomen, maar ik kan mij als moeder van een tweeënhalfjarige wel goed inleven in het verdriet van de miskramen die ze heeft gehad en in haar ongewild kinderloos-blijven.”
Hoewel het slechts op enkele momenten in de productie echt duidelijk zal zijn dat ze een gehandicapte voorstelt, vergt het, zegt Maia, toch heel veel herhaling om de juiste, bij Kahlo passende bewegingstaal in haar lichaam te krijgen. “We kijken daarom ook veel naar de video van Broken Wings (Lopez Ochoa’s eerdere ballet over Frida Kahlo -red.), zowel met Tamara Rojo in de hoofdrol als met Katja Khaniukova. Dat betekent niet dat ik hen ga kopiëren. Elke Frida is anders, we geven ieder een heel een eigen invulling aan de rol.”
OP, UITGEPUT, LEEG
Eerder, in 2016 en 2017, vertolkte Maia bij Het Nationale Ballet de rol van een andere legendarische en mythische vrouw: Mata Hari, in de gelijknamige choreografie van Ted Brandsen. Ook aan die ervaring ontleent ze inzicht en inspiratie, zegt ze. “Mata Hari en Frida Kahlo leefden een totaal ander leven, maar er zijn ook overeenkomsten. Het waren beiden sterke, geëmancipeerde vrouwen die als het ware hun eigen imago creëerden en er, anders dan gebruikelijk in de tijd waarin ze leefden, veel ‘lovers’ op nahielden. De ervaring met Mata Hari helpt mij dan ook heel erg om dit te doen. Sowieso helpt elke vorm van levenservaring. Natuurlijk leid ik niet zo’n heftig leven als Mata Hari en Frida Kahlo, maar ik heb voldoende meegemaakt om te voelen wat gevoeld moet worden.”
Rollen als deze zijn, zegt ze, ‘emotionally very draining’. “Na afloop ben je óp, uitgeput, leeg, maar op een goede manier. Je hebt álles gegeven en jezelf op een totaal andere, nieuwe manier geuit. Die ervaringen doen je als danser groeien, ze geven je iets extra’s wat je mee kunt nemen in elke andere dramatische rol die daarna volgt.”
- Seizoen 2023-2024
Februari 2024 keert de inmiddels internationaal veelgevraagde productie Frida van Lopez Ochoa terug op het podium van Nationale Opera & Ballet!