‘Ons werk draait om meervoudig auteurschap en meerstemmigheid’
Manoj Kamps en Lisenka Heijboer Castañón over hun werkwijze.
Operamakers Manoj Kamps en Lisenka Heijboer Castañón vertellen over hun artistieke zoektocht naar collectiviteit.
Lisenka: “De snelheid van het maakproces van FAUST [working title] heeft ervoor gezorgd
dat ik met het team heel intuïtief aan de slag ben gegaan. Daar is een gezamenlijke
manier van werken uitgekomen die ik altijd al wilde onderzoeken. We kregen ineens dat grote podium tot onze beschikking, wat betekende dat we heel snel tot de kern moesten komen; waarom doen we dit, wat willen we met dit podium. Op zoek gaan naar een manier waarop heel veel stemmen de inhoud mee konden bepalen, voelde op dat moment als een noodzaak.”
Manoj: “Tijdens het maakproces boorden we diepere lagen aan die gingen over hoe we naar de wereld kijken, hoe we naar de kunstvorm opera en het maken van theater kijken, en over wat wij vinden dat er verteld moet worden. Terugkijkend hebben we toen een aanzet tot een soort 'artist statement' ontwikkeld met elkaar. Een statement dat we nooit zouden opschrijven – het is geen dogma en het is continu in beweging – maar dat wel gaat over hoe we willen samenwerken en samen creëren. FAUST [working title] was daarvan een eerste uiting. Dat mogen we nu deels met dezelfde mensen én met nieuwe aanvullingen in het team, met ietsjes meer tijd en hopelijk minder beperkingen, verder gaan ontwikkelen.”
Lisenka: “Ik ben heel blij dat er met [Collective Works] door DNO structureel ruimte wordt gemaakt voor nieuw werk en voor het nadenken over hoe nieuw werk tot stand komt. Ons werk draait om meervoudig auteurschap, het wordt altijd door meerdere stemmen geschreven. Het is overigens ook in het bestaande operarepertoire helemaal niet zo uniek of nieuw dat werk door meerdere mensen wordt gecreëerd. Maar omdat er vaak één naam boven de partituur staat, lezen wij dat niet meer zo. De eerste zanger die een bepaalde rol heeft gezongen, heeft
ongetwijfeld een enorme bijdrage geleverd aan hoe een stuk zich heeft ontwikkeld. Wij benoemen dat nu heel expliciet, omdat we het belangrijk én heel leuk vinden om met meerdere mensen op zo’n diepgaand niveau samen te werken.”
Manoj: “Iedereen uit het team heeft een heel gemengde, interdisciplinaire praktijk waarin we ons allemaal bewegen tussen instituten en meer onafhankelijke organisaties, waarin we enerzijds kijken naar repertoire en daar een visie op hebben, en ons anderzijds richten op volledig eigen, nieuw werk. Alles wat we doen wordt geïnformeerd door zowel kennis van het traditionele repertoire als van de immense wereld die ernaast en eromheen bestaat. We dansen als het ware de hele tijd tussen verschillende manieren van met kunst omgaan.”
