Sophie de Lint: Een operahuis waar iedereen zich thuisvoelt

Directeur Sophie de Lint presenteert haar plannen voor het nieuwe seizoen.

IDENTITEIT

De Nationale Opera is een operahuis van de 21ste eeuw en heeft een duidelijke identiteit. Het maakt gewaagde keuzes in het repertoire. Het selecteert zorgvuldig kunstenaars die, zowel muzikaal als scenisch een actuele interpretatie geven aan opera, van barok tot hedendaags Tot de kracht van DNO behoren ongetwijfeld het Koor van De Nationale Opera, een koor van wereldformaat, de expertise van de techniek, het vakmanschap van de ateliers en de unieke en bijzondere band met de partnerorkesten. Want zo kan het meest gespecialiseerde orkest gekozen worden voor het juiste repertoire, met de best geplaatste dirigent.

Sophie de Lint: "We kunnen trots zijn op De Nationale Opera en dat is ook voelbaar: bij de toegewijde medewerkers, bij de talloze artiesten en ook bij het publiek. Zij omarmen allemaal de identiteit van het huis. Het is de opgave van mijzelf en mijn team om die grote kwaliteit in een nieuwe fase te brengen en tevens uit te reiken naar een breder en diverser publiek."

NIEUWE GENERATIE

In de zomer van 2018 kwam Sophie de Lint aan het hoofd van De Nationale Opera. Ze kende het huis al langer, bezocht het regelmatig en werd er steeds weer door geïnspireerd. Ze kreeg een grote erfenis toevertrouwd van haar voorganger, Pierre Audi, en nam die ter harte. Nu begint ze aan haar eerste, volledig zelf samengestelde seizoen waarin ze haar nieuwe koers kan uitzetten.

Sophie de Lint: ‘Ik wil een nieuwe generatie kunstenaars presenteren. Nieuwe regisseurs, dirigenten en zangers naar Amsterdam brengen. Ik zie mezelf als een matchmaker die teams smeedt en wil aan een familie van artiesten bouwen waarmee op langere termijn een vertrouwensband ontstaat – zowel met het huis als met het publiek. Want laten we niet vergeten: opera is een collectieve ervaring. We maken samen een emotionele, intellectuele en sensuele reis. In onze onthechte tijden is de ervaring van zo’n collectieve energie belangrijker dan ooit.’

EEN BREED REPERTOIRE

Het nieuwe speelplan is avontuurlijk en bevat uitgesproken keuzes. Op het podium worden de verhalen van vandaag verteld, die hun basis hebben in het klassieke en hedendaagse operarepertoire. DNO wil het publiek ook verrassen en inspireren met nieuwe perspectieven, die verder gaan dan het vertrouwde.

Sophie de Lint: ‘Het programma van het komende seizoen laat zien waar we voor staan: De Nationale Opera is ván ons allemaal en vóór ons allemaal. We hebben gezocht naar verbreding van het repertoire, zodat er voor iedereen iets te vinden is. Uiteraard brengen we het grote repertoire en zijn de bekende componisten prominent aanwezig. Maar we rekken de grenzen op. We maken bijvoorbeeld plaats voor een operette als Die lustige Witwe, die nog nooit eerder te zien was op het toneel van DNO en tot de meest bekende operettes uit het repertoire behoort. Het is een werk dat allesbehalve oppervlakkig is, maar een scherpe analyse biedt van de menselijke verhoudingen. We hebben de regie in de zeer bekwame handen gelegd van regisseur en publiekslieveling Christof Loy.

Met het eerste deel van Donizetti’s Tudor-trilogie, Anna Bolena, komt het wat onderbelichte, maar geliefde genre van de belcanto weer terug op het toneel. De overige twee delen volgen de komende jaren. Voor de hele trilogie hebben we een team gevormd van een de beste belcanto-dirigenten van het moment, Enrique Mazzola, en Jetske Mijnssen, een van de meest vooraanstaande Nederlandse regisseurs. En we zijn op zoek gegaan naar zanger-persoonlijkheden die in dit repertoire zowel vocaal als scenisch kunnen schitteren. Het vertrouwen dat De Nationale Opera uitstraalt, laat toe dat zangers zich wagen aan een ongewoon roldebuut. Ook voor de jonge operaliefhebber en de families is er een vernieuwde aandacht. Alice’s Adventures Under Ground wordt onze eerste familieopera met alles erop en eraan. Een volwaardige opera op het grote toneel, met een fantasievolle, nieuwe partituur van Gerald Barry, waardoor er volop kan worden genoten van muziektheater.

En dan hebben we nog een intensieve coproductie met Het Nationale Ballet, Oedipus Rex / From 'Antigone'. Voor het eerst wordt op die schaal artistiek samengewerkt tussen opera en ballet. Het wordt een heel spannende ontmoeting tussen dansers en ons fantastische Koor. En het biedt ook de mogelijkheid dat er in het publiek een kruisbestuiving zal ontstaan. Al deze keuzes maken we niet voor één seizoen, maar we bouwen aan cycli van thema’s, werken en kunstenaars die komende jaren terugkeren en zo voor de nodige artistieke groei van het huis kunnen zorgen.’

KLASSIEKERS

Natuurlijk blijven ook de klassiekers een centrale plaats innemen – voor het komende seizoen zijn dat onder andere Aida, Le nozze di Figaro en Der fliegende Holländer.

Sophie de Lint: ‘Wagner, Mozart, Verdi kennen een lange en belangrijke geschiedenis in dit huis. Deze componisten hebben ons tijdloze meesterwerken gebracht omdat ze gaan over de existentiële en grote vragen van de mens: wie zijn we, waar gaan we naartoe? Typisch voor DNO is dat we ze toevertrouwen aan regisseurs die een interpretatie durven te geven die vertrekt vanuit onze tijdgeest. Zodat het publiek voelt: dit is relevant, dit gaat ook over mij. Dát is de kracht van opera. We laten die werken bovendien muzikaal leiden door dirigenten van de nieuwe generatie, zoals de jonge Joana Mallwitz. Zij heeft zich bewezen als een van de nieuwe Wagner- en Strauss-dirigenten van onze tijd en maakt met Der fliegende Holländer haar debuut in ons huis.’

FAUST

Goethes Faust vormt de rode draad door het seizoen – de vraag wat de mens wil, en of we aan de vooravond staan van de ondergang van de wereld is immers dwingender dan ooit.

Sophie de Lint: ‘Het seizoen wordt geopend met Boito’s Mefistofele, een ongewone en spannende titel. In de aanpak van de geëngageerde, toegewijde regisseur Tatjana Gürbaca, die ik vanaf haar eerste belangrijke stappen heb gevolgd, en die is uitgegroeid tot een van de meest gevraagde van dit moment. Ik wilde het seizoen openen met een werk waaruit de kracht van NO&B blijkt, zoals de grote zangkunst, het acteertalent van het koor en het indrukwekkende toneelbeeld. Deze opera heeft een rijke inhoud en een veelheid aan muzikale werelden. Want Boito was door en door Italiaans, maar had tegelijkertijd een grote voorliefde voor Wagner. Het is een werk met een grote spanwijdte, en staat in die zin ook symbool voor mijn seizoen. De belangrijke aanwezigheid van het koor in dit werk laat zien hoezeer ik deze centrale pijler van DNO een prominente plaats in het seizoen wil geven.’

DE TOEKOMST VAN OPERA

Aan het einde van het seizoen krijgt het publiek een andere kijk op het Faust-thema met Berlioz’ La damnation de Faust in een regie van de bevlogen en begeesterende regisseur Calixto Bieito. Het Koninklijk Concertgebouworkest zal onder leiding van François-Xavier Roth deze opera uitvoeren. In maart is een hedendaagse Faust te zien in Club Faust, een experimentele rave-opera, een samenwerking van De Nationale Opera Studio en Silbersee. Dit in het kader van het Opera Forward Festival, waarin vernieuwend muziektheater, aanstormend talent en nieuw publiek centraal staan.

Sophie de Lint: ‘Het Opera Forward Festival is voor mij van fundamenteel belang en behoort intussen tot de identiteit van DNO. Het is een festival dat zich zowel op het grote toneel als elders in het huis of zelfs buiten de muren van ons operagebouw buigt over de toekomst van de opera. Wat betekent de operakunst voor onze tijd? Waar staat opera vandaag in Nederland en in de wereld? En hoe kunnen we een nieuw publiek bij onze kunstvorm betrekken? Met gevestigde kunstenaars, jonge talenten, studenten en conservatoria creëren we een kloppend hart in het midden van het seizoen. Dat De Nationale Opera een operahuis van de 21ste eeuw is, zien we ook aan de grote traditie in het presenteren van de hedendaagse werken. Sinds 1966 zijn er meer dan vijftig nieuwe werken gecreëerd. Dat doet geen operahuis ter wereld ons na. In ons eerste seizoen zijn er maar liefst drie grote wereldpremières op het grote toneel: Innocence van Kaija Saariaho, Upload van Michel van der Aa, en een nieuwe compositie van Samy Moussa als antwoord op Oedipus Rex. Stuk voor stuk werken die de actualiteit als uitgangspunt hebben, in hun thema, in hun muziek en in hun aanpak. Zo tonen we het hele spectrum van het muziektheater: vertrekkend vanuit de grote traditie tot in het nu en voor een publiek van alle leeftijden. Want dat blijft belangrijk: De Nationale Opera is een theater waarin iedereen zich thuis moet kunnen voelen.’

SOPHIE DE LINT

Kan ontroerd raken door: ‘Wanneer de magie van opera werkt. Dat gebeurt wanneer alles op de juiste manier samenkomt en het geheel meer is dan de som van de delen. Wanneer een dirigent en een regisseur zo nauw samenwerken, dat muziek en het gebeuren op het toneel elkaar versterken. De opera-catharsis noemen we dat.’

Verheugt zich op: ‘Het Opera Forward Festival: dat is echt uniek in de wereld. Een nieuwe generatie operamakers maakt experimenteel muziektheater voor een nieuw publiek. Op het festival hangt altijd een aparte, heel energetische sfeer.’

Guilty pleasure: ‘Zwitserse volksmuziek. Als ik jodelen hoor, of een alpenhoorn, of Lyuba, een lied dat door duizenden mensen wordt gezongen tijdens La Fête des Vignerons, het feest van de wijnmakers, kun je me opvegen.’

Foto: Bas Losekoot