Sophie de Lint: 'We geven samen vorm aan de toekomst van opera'

Voor Het Opera Forward Festival wordt breed reclame gemaakt. Is het de bedoeling om er een heel ander publiek mee aan te trekken dan gewoonlijk naar onze producties komt?

“De vraag is eigenlijk groter: ‘voor wie maken we het festival?’ Ik denk dat we minstens drie doelgroepen kunnen aanwijzen. Er is ons vaste publiek, dat kan uitkijken naar spannende nieuwe opera’s van artiesten van wereldfaam, met fantastische zangers op het podium. Ook zijn er de toeschouwers die voor ons nieuw zijn; hen trekken we aan door het experimentele karakter van het festival en de urgente thema’s die we centraal stellen. Ten slotte maken we het festival voor artiesten met een interesse voor nieuwe opera en het maken ervan – en zeker ook voor onszelf.”

Wat heeft het festival artiesten dan te bieden?

“Opera Forward Festival is een platform voor de creatie van nieuwe opera’s, die gemaakt worden vanuit een grote urgentie. Neem Animal Farm. Regisseur Damiano Michieletto droomde er al jaren van om Orwells boek tot opera te bewerken. Het thema van dat boek is nog altijd schrikbarend actueel: de mechanismen van macht en onderdrukking zien we nog steeds op zoveel plekken in de wereld aan het werk.”

“Wij koppelden Michieletto aan componist Raskatov met wie we in contact waren over een nieuw project, na zijn uiterst succesvolle opera A Dog’s Heart uit 2010. Er is, zoals we hoopten, een goede chemie tussen de twee makers. En dat straalt af op alle betrokkenen: er heerst een heel positieve, creatieve sfeer in de studio, ondanks de zwaarte van het verhaal. Het wordt ook echt een heel bijzondere opera: vol energie, buitengewoon theatraal en met een heel eigen muzikaal idioom. Het verhaal zal iedereen op de een of andere manier raken en je hebt helemaal geen voorkennis of operaervaring nodig om de kracht van deze voorstelling te kunnen ervaren. Ik geloof dat deze opera nog een lang bestaan beschoren zal zijn in het wereldrepertoire.”

Animal Farm is dus geboren uit de droom van een van de makers. Hoe zit dat bij de andere twee producties van het festival?

“De initiatiefnemer van Perle Noire: Meditations for Joséphine is sopraan Julia Bullock, die geïntrigeerd was door het leven en werk van de zangeres en entertainer Joséphine Baker. Zij verzamelde makers om zich heen voor een persoonlijke, artistieke zoektocht: wie was de mens achter de bekende façade, achter de stage personality van Baker? Het resultaat is een geënsceneerde liederencyclus van een geweldige groep artiesten. Zangeres Julia Bullock en regisseur Peter Sellars zijn beiden bekend en zeer geliefd bij ons publiek; maar dit is voor het eerst dat we samenwerken met schrijfster Claudia Rankine en componist Tyshawn Sorey. De laatste staat zelf ook op het podium, samen met zijn International Contemporary Ensemble.”

“Sorey is een van de toonaangevende Amerikaanse componisten van deze tijd en maakt een heel eigen combinatie van uitgeschreven compositie en improvisatie. Hij heeft de nummers van Baker op een spannende wijze ‘gehercomponeerd’; er is iets totaal nieuws uit ontstaan. Ik vind het een enorme verrijking om hem en zijn muziek via dit project te leren kennen.”

“Ändere die Welt is eveneens ontstaan vanuit een persoonlijke drive van de makers. Zij stellen zich de vraag hoe we verder kunnen komen in onze wereld, die op zoveel plekken in brand staat. Op het podium staat, naast zangers van de Opera Studio, ook spoken word-artiest Amara van der Elst, die haar teksten tijdens het repetitieproces schreef. De urgentie van haar en de andere makers om deze voorstelling te maken, is direct hoor- en voelbaar. Daarnaast staat muziek van componisten die ook ons vaste publiek zullen aanspreken, zoals Weill, Schumann en Wagner.”

Je zei dat De Nationale Opera het Opera Forward Festival ook ‘voor zichzelf’ maakt. Wat bedoel je daarmee?

“Het gaat niet om DNO als organisatie, maar om de kunstvorm opera, die wij mede via het festival willen blijven ontwikkelen. Opera Forward heeft ook een soort forumfunctie. Het is voor ons én voor het publiek ongelooflijk inspirerend om zoveel verschillende artiesten samen te zien: componisten, regisseurs, schrijvers, zangers, musici… En niet te vergeten ook de studenten van verschillende kunstopleidingen, die korte opera’s maken over de onderwerpen waar zij zich mee bezighouden. Dat onderdeel van het festival is voor mij even belangrijk als de grote producties.”

“De vorm van een festival biedt de mogelijkheid om connecties te maken tussen alle artiesten en hun werk. En dat leidt direct of indirect weer tot nieuwe projecten. Zo trad Amara van der Elst vorig jaar al op tijdens de kleinschalige programmering in onze foyer. Het is helemaal in de geest van het festival dat zij nu een centrale positie heeft in een van de drie grotere producties.”

“Het festival draait om het maken van verbindingen: verbindingen tussen uiteenlopende artiesten en het genre opera, verbindingen tussen artiesten onderling en tussen artiesten en publiek. Door nieuwe ervaringen op te doen, en deze ervaringen met elkaar te delen, geven we samen vorm aan de toekomst van opera.”