Sopraan Ying Fang: "Susanna is de drijvende kracht in Nozze"
'Geloofwaardig een huwelijk op het toneel brengen met anderhalve meter afstand tussen de bruid en bruidegom? Ik weet niet hoe we het gedaan hebben, maar het is gelukt!' De jonge Chinese sopraan Ying Fang maakt midden in de tweede lockdown haar DNO-debuut als Susanna in Mozarts Le nozze di Figaro. Een ervaring die in niets lijkt op 'business as usual'.
Repeteren met een zwaard van Damocles boven het hoofd. Niet weten of je harde werk ergens in zal uitmonden. Dat is Le nozze di Figaro anno 2020.
De repetities gaan gebukt onder persconferentie-stress. Met de afkondiging van de gedeeltelijke lockdown werd al medio oktober de stekker getrokken uit de première en de eerste voorstellingen van de reeks. De repetities gingen door. Er werd besloten de voorstelling op te nemen en te streamen, en de hoop was dat de laatste voorstellingen van de reeks buiten schot zouden blijven. Ook dat bleek al snel ijdele hoop. De zangers en het artistieke team repeteerden écht alleen nog maar voor een stream.
“HET IS 2020. ALLES KAN GEBEUREN...’’
En op 3 november is zelfs daarover onzekerheid. In de uitgestorven gangen van Nationale Opera & Ballet hangt een onrustige sfeer. Die avond is er weer een persconferentie. De theaters zullen twee weken dicht moeten, zoveel is duidelijk. Maar wat dat betekent voor Le nozze blijft tot het laatste moment spannend. Mogen de repetities nog doorgaan? Kan de productie nog gefilmd worden? Of is het nu echt einde oefening en kunnen alle betrokkenen linea recta naar huis?
Sopraan Ying Fang is die dinsdagmiddag bijzonder kalm en opgewekt onder de situatie. "Natuurlijk wil ik dolgraag dat we dit proces af kunnen maken, maar het blijft 2020. Alles kan gebeuren...en laten we wel wezen: gezondheid is uiteindelijk het voornaamste."
EEN BEWOGEN JAAR
Die ontspannen houding was begin dit jaar wel anders. Ze woonde in New York toen in haar thuisland China een mysterieus nieuw virus opdook. “Ik maakte me heel erg zorgen om mijn familie. Mijn vader gaat elke twee weken naar het ziekenhuis om medicijnen voor mijn grootvader op te halen. Ik was als de dood dat hij daar, in de ground zero van de pandemie, besmet zou raken.” Ze ging daarom op zoek naar zoveel mogelijk beschermingsmiddelen om naar huis op te sturen. “Dat was, zelfs in januari van dit jaar in New York, flink zoeken, maar uiteindelijk heb ik mondmaskers, rubberen handschoenen, een spatbril én zo’n lichaamsbeschermend pak gevonden en naar huis gestuurd. Toen mijn vader in vol ornaat de medicijnen voor mijn grootvader kwam ophalen, moesten ze in het ziekenhuis erg lachen. Het was misschien een beetje overkill. Hij had meer beschermingsmiddelen dan het ziekenhuispersoneel.”
In New York bereidde de sopraan zich ondertussen voor op een belangrijk roldebuut als Sophie in Massenets Werther bij The Metropolitan Opera, als onderdeel van een sterrencast onder muzikale leiding van chef-dirigent Yannick Nézet-Séguin. Een belangrijk moment voor een jonge zangeres aan het begin van een internationale carrière. "Helaas werden we ingehaald door de realiteit en haalden we nét de generale repetitie niet." Ook Yings agenda voor de rest van het jaar liep al snel leeg - een Zauberflöte bij Houston Grand Opera viel weg, een Nozze bij L.A. Opera volgde, en ook een optreden in de zomer in het Zwitserse Verbier sneuvelde.
‘‘IK HEB ME EEN PAAR MAANDEN OPGESLOTEN IN MIJN APPARTEMENT’’
De eerste lockdown in de Verenigde Staten viel haar zwaar. “New York is zo dichtbevolkt dat ik absoluut niet naar buiten durfde. Ik heb me een paar maanden opgesloten in mijn appartement. Ik liet alles wat ik nodig had thuisbezorgen. Het heeft heel lang geduurd, en ook wat overtuigingskracht van vrienden gekost, voordat ik überhaupt een rondje durfde te maken door het park.”
Het liefst was ze zo snel mogelijk naar China gevlogen om daar de lockdown met haar familie door te brengen. “Maar er was lange tijd amper vliegverkeer en tickets waren onbetaalbaar. Na heel lang zoeken is het uiteindelijk gelukt, en zo kon ik deze zomer terug naar China. Dat was ook een absurde ervaring. Bij aankomst in China moest ik linea recta naar een quarantainehotel. Daar werd een paar keer per dag een maaltijd bij de deur achtergelaten.” Ze lacht. “Ik had al maanden in New York als een kluizenaar geleefd, dus die twee weken waren ook niet zo'n probleem meer.”
Eenmaal uit quarantaine mocht ze naar huis, naar haar familie. “Dat was een vreemde gewaarwording, want opeens kon en mocht alles weer. Knuffelen, naar restaurants en cafés, afspreken met vrienden, dagjes uit. Het was heel onbezorgd en fijn.”
TERUG NAAR HET RAMPGEBIED
Tegen haar verwachtingen in werd Le nozze di Figaro in Amsterdam niet geannuleerd. “Het voelde voor mij en m’n familie een beetje dubbel. Ik was nog maar net uit een corona-rampgebied ontsnapt, en het voelde alsof ik nu opnieuw naar een crisisgebied moest afreizen."
"Maar ik wilde wel heel graag. Ik hou veel van mijn vak en mijn debuut bij De Nationale Opera is heel belangrijk voor me. Het is een operahuis waar ik vaker terug zal keren in de komende seizoenen. En Susanna is een fantastische rol.”
Sceptisch was Ying wel, toen ze hoorde dat de opera coronaproof gepresenteerd zou worden. “Om te beginnen draait de opera om de bruiloft van Figaro en Susanna. Hoe ensceneer je zoiets geloofwaardig wanneer de bruid en bruidegom op afstand van elkaar moeten blijven? En dat was nog maar het topje van de ijsberg. Er zijn zo ontzettend veel omhelzingen, kussen en klappen in die opera.”
PUZZELEN MET MOZART
Het leggen van de puzzel was aan het artistieke team. Al ver voor de start van de repetities waren dirigent Riccardo Minasi, regisseur David Bösch, hernemingsregisseur Maria Lamont en Meisje Barbara Hummel, Klaus Bertisch en Ernst Munneke aan de slag gegaan met een coronaproof Nozze. De opera moest flink ingekort worden, van zo'n drieënhalf uur naar tweeënhalf uur - een pauze in de voorstelling was immers onmogelijk veilig binnen de coronaprotocollen in te lassen. Maar ook de bestaande regie van David Bösch uit 2016 moest zeer grondig herwerkt worden.
In de repetitieruimte werd met hulp van ‘coronastokken’ steeds nauwgezet in de gaten gehouden of de regie aan de protocollen voldeed (1,5 meter onderlinge afstand op het podium, 2,5 meter afstand tijdens het zingen). Ook mochten rekwisieten niet door verschillende zangers op dezelfde plek aangeraakt worden. Met behulp van handschoenen, verdekt opgesteld ontsmettingsmiddel en duidelijke afspraken werden er oplossingen gevonden voor logistieke en artistieke knelpunten.
Ying Fang: “Ik ben diep onder de indruk van de inventiviteit waarmee deze productie tot stand gekomen is. En ook de coupures zijn integer gedaan. We brengen niet zomaar een verzameling ‘highlights’ van Figaro, maar een zo compleet mogelijk verhaal. We hebben allemaal hier en daar wel een darling gekilld zien worden. Maar uiteindelijk blijft het hart van de opera overeind en is het iets waar we allemaal achter staan en veel van zijn gaan houden.”
Een marathonrol
De rol van Susanna noemt ze een marathon. “Ik ben van het begin tot het eind, tweeënhalf uur lang, bijna non-stop op het podium. En ik moet ook veel heen en weer rennen en klimmen. Ik heb Susanna nu al een paar keer gezongen, en ik val opvallend genoeg altijd af als ik deze rol zing. Puur en alleen omdat ik zoveel moet bewegen. Het is echt een behoorlijke workout!”
Dat heeft ze er graag voor over. “Ik ben dol op het karakter. Susanna is slim, dapper en sterk. Ze komt op voor zichzelf. En dat is heel bijzonder als je kijkt naar de tijd waarin dit stuk geschreven werd. Ze weigert zich tot slachtoffer te laten maken. De opera is dan wel vernoemd naar Figaro, maar eigenlijk is Susanna de drijvende kracht achter de ontwikkelingen in het werk. Zij is de spin in het web die alle figuren met elkaar verbindt en degene die het snelst oplossingen bedenkt voor benarde situaties.”
‘‘Nozze is een combinatie van muzikale perfectie en gevaar’’
Ook muzikaal is het een ideale rol: “Mozart past mij vocaal als een handschoen. Ik hou van de manier waarop hij schrijft. Zijn muziek is heel helder en puur, maar er borrelt toch altijd iets onder de oppervlakte. Nozze is dan ook een combinatie van muzikale perfectie en gevaar.”
Op dat moment komt operadirecteur Sophie de Lint langs, met aanstaand chef-dirigent Lorenzo Viotti in haar kielzog. “Lorenzo, meet Ying, you two will be working together in the future on Strauss.” De twee knikken elkaar enthousiast toe. Ergens gloort iets moois aan de horizon: haar online DNO-debuut is slechts het begin bij het gezelschap.
Ying Fang is te zien in de rol van Susanna in de productie van Mozarts Le nozze di Figaro die vanaf 29 november 2020 te zien is op ons online platform.