Elisabeth Tonev

Eigen pad 

Op haar tiende verruilt Elisabeth de balletschool van haar ouders voor de Staatliche Ballettschule in Berlijn. Haar opleiding daar ervaart ze als uiterst ‘smooth’. “Ik had fijne docenten, veel vrienden en het hielp natuurlijk dat ik gewoon thuis kon blijven wonen.” Nog als student danst ze vanaf haar zestiende al regelmatig mee in de grote klassieke producties van het Staatsballett Berlin. “Dat voelde als een enorme eer: optreden met zo’n fantastisch gezelschap, waar bovendien mijn beide ouders gedanst hadden.” Tegelijkertijd is dat laatste meteen ook de reden waarom Elisabeth na haar studie níét in Berlijn wil blijven. “Ik wilde niet in álle opzichten in hun voetsporen treden, maar graag mijn eigen pad kiezen.” 

Tijdens haar laatste studiejaar ontmoet ze bij een ‘ballet intensive’ in Parijs Rachel Beaujean (adjunct artistiek directeur van Het Nationale Ballet), die haar uitnodigt voor een auditie bij de Junior Company. “Ik heb met Rachels instemming eerst mijn studie afgerond, ben vervolgens naar Amsterdam gekomen en kon amper geloven dat ik een contract aangeboden kreeg. Ik dacht dat ik talloze audities zou moeten doen, maar tot mijn grote geluk ging er meteen al een ‘deur’ open.” 

Hans van Manens Live 

Aan haar tijd bij de Junior Company, in seizoen 2019/2020, heeft ze niets dan fijne herinneringen. “Het is zo geweldig om zo’n overgang tussen school en professioneel gezelschap te hebben, en bovendien heb ik vrienden voor het leven gemaakt.” Al na een jaar wordt Elisabeth als élève aangenomen bij Het Nationale Ballet en meteen in haar eerste seizoen kiest Rachel Beaujean haar en collega-élève Davi Ramos uit om Hans van Manens Live te dansen. “Ik was zó nieuw dat ik”, zegt ze, “amper besefte wat een uitzonderlijke kans dat was. Misschien maar goed ook, want daardoor heb ik het ballet redelijk zonder angst kunnen dansen.” Ze valt ook meteen als een blok voor Van Manen en zijn werk. “In het begin was ik wel een beetje geïntimideerd, want je kunt niet om Hans heen, zijn stijl en benadering zijn zó uniek. Ik houd vooral van de absolute gendergelijkheid in zijn balletten en van zijn afkeer van acteren en maniertjes. Hij wil echt jouw rauwe, pure zelf zien.” 

Op grote hoogte 

De promoties volgen elkaar daarna snel op en in juli 2023 wordt Elisabeth bevorderd tot tweede solist, nadat ze tijdens een Amerikaanse tournee van Het Nationale Ballet een geblesseerde danser heeft vervangen in de Grand Pas Classique. “Een onvergetelijke ervaring. We dansten in een prachtig openluchttheater in Sun Valley en moesten, door de hoge ligging, nota bene extra zuurstof toegediend krijgen.” 

Dat ze zo snel carrière zou maken, had ze, zegt ze, nooit kunnen denken. “Ik heb zóveel kansen gekregen en met elk nieuw seizoen en elke nieuwe rol houd ik nóg meer van dit vak.” Hoogtepunten tot nu toe zijn, naast balletten van Van Manen, onder meer ook de samenwerking met David Dawson en William Forsythe. En zeker ook haar eerste Sleeping Beauty en haar eerste Notenkraker & Muizenkoning-repetities. “Dat laatste ballet heb ik door de coronabeperkingen destijds weliswaar niet kunnen dansen, maar het was alleen al zó geweldig om met balletmeester Guillaume Graffin aan de rol van Clara te werken.” 
 

Oprecht en eigen 

Als danser wil Elisabeth zo oprecht en eigen mogelijk zijn. “Er zijn zoveel fantastische dansers en uiteraard is het heel inspirerend om naar anderen te kijken – maar niet om anderen te imiteren. Je moet als danser vooral jezelf meebrengen, jezelf durven zijn. Dat is ook wat ik van Hans van Manen heb geleerd, want ja, die eigenheid is uiteindelijk toch waar het om draait!” 

Tekst: Astrid van Leeuwen