Het Nationale Ballet
Het Zwanenmeer
Speeldata
Deze productie was te zien in maart 2019
Locatie
Nationale Opera & Ballet, Grote Zaal
Duur
3:25, 2 pauzes
Tickets
nvt
Ballet der Balletten
Het Zwanenmeer wordt vaak het ‘ballet der balletten’ genoemd, waarbij de versie van Rudi van Dantzig uitblinkt in emotionele zeggingskracht. Op de prachtige muziek van Tsjaikosvski is dit Zwanenmeer een ballet dat je toch minstens eenmaal in je leven gezien moet hebben.
Ballet der Balletten
Mijlpaal in de Nederlandse dansgeschiedenis
Dit ontroerende romantische sprookje veroorzaakte ruim 100 jaar geleden al rillingen. Het Zwanenmeer van Van Dantzig weet net als Tsjaikovski’s beroemde gelijknamige balletmuziek nog steeds een gevoelige snaar bij nieuwe generaties toeschouwers te raken. De eerste en tot nu toe enige Nederlandse productie van het ‘ballet der balletten’ werd door vrijwel alle kranten niet alleen als een mijlpaal in de Nederlandse dansgeschiedenis bestempeld, maar verdient – aldus de recensenten – ook verreweg de voorkeur boven veel buitenlandse interpretaties van Het Zwanenmeer. Van Dantzig deed voor decor en, kostuum een beroep op multitalent - en vriend en jarenlange partner - Toer van Schayk. Hij tekende voor de imponerende decors en kostuums, waarmee hij de ‘gouden’ schilderijen van de zeventiende-eeuwse Hollandse Meesters als het ware tot leven wekt.
Tsjaikovski
Van Dantzig liet zich voor zijn Zwanenmeer (1988) in belangrijke mate inspireren door de muziek van Tsjaikovski én door diens brieven en dagboeken. De choreograaf interpreteerde het grondgegeven van het ballet – de jongen die geacht wordt zich een bruid te verwerven en daarin faalt – als een directe afspiegeling van het leven van de componist, die, zo wordt inmiddels algemeen aangenomen, homoseksueel was.
Siegfried, Odette en Odile
De mannelijke hoofdfiguur, prins Siegfried, heeft in Van Dantzigs versie van Het Zwanenmeer dan ook meer inhoud en diepgang gekregen. De Witte Zwaan, Odette, is niet langer een tot zwaan omgetoverde vrouw die uit de handen van een tovenaar moet worden gered, maar een symbool van de puurheid en oprechtheid van Siegfrieds idealen. Door zich over te geven aan de materiële en sensuele verleidingen van het leven – gesymboliseerd door De Zwarte Zwaan, Odile – verloochent Siegfried deze idealen.
Emotionele zeggingskracht
Het Zwanenmeer (1895) vormt met The Sleeping Beauty en De Notenkraker de grote drie van het Russische negentiende-eeuwse ballet. Componist Pjotr Iljitsj Tsjaikovski en choreograaf Marius Petipa tilden hiermee zowel de balletmuziek als de danskunst naar het hoogste niveau. In zijn choreografie heeft Van Dantzig de overgeleverde delen van het oorspronkelijke ballet van Marius Petipa en Lev Ivanov uit 1895 gerespecteerd. De tweede akte is vrijwel ongewijzigd en ook andere, beroemde scenes zijn gehandhaafd, zoals de spectaculaire Zwarte Zwaan-pas de deux met de 32 fouettés. In de nieuw gechoreografeerde delen ligt de nadruk op een menselijke, doorleefde interpretatie waardoor deze versie zo uitblinkt in emotionele zeggingskracht.
In seizoen 2022/2023 voert Het Nationale Ballet Het Zwanenmeer opnieuw uit. Meer informatie en tickets vindt u via onderstaande link.
Muzikale begeleiding
Het Balletorkest
Sinds de oprichting in 1965 is het orkest de trotse begeleidingspartner van Het Nationale Ballet en het Nederlands Dans Theater. De werkwijze is uniek in Nederland. Het Balletorkest, met Matthew Rowe als chef-dirigent, bestaat uit een vaste kern van 45 musici, waar nodig ondersteund door hooggekwalificeerde gastspelers. Dit geeft het orkest een uniek karakter: flexibel, dynamisch en van hoge kwaliteit. Het Balletorkest verbindt muziek en dans tot een betoverende ervaring: van klassiek ballet tot moderne dans, van muziekeducatie tot talentontwikkeling. Een optimale synthese tussen muziek en dans, dat is de missie van het orkest. Het orkest beheerst een rijk repertoire, met daarbinnen een prominente plaats voor de parels uit de balletgeschiedenis, zoals Tsjaikovski’s Notenkraker, de Sacre du Printemps van Stravinsky en Romeo en Julia van Prokofjev. Dit repertoire wordt steeds weer aangevuld met de beste werken van hedendaagse componisten, geselecteerd door de toonaangevende choreografen van vandaag. Daarmee bereikt het orkest dansliefhebbers en liefhebbers van balletmuziek, en tevens kinderen en jongeren. De educatieve projecten van het orkest wonnen meerdere (internationale) prijzen, zoals de Young Audiences Music Award in 2016 voor Creatures, een samenwerking met dansgezelschap ISH. Naast dans- en educatieproducties concerteert het orkest ook op podia in en om Amsterdam, zoals op de Avond van de Balletmuziek in Carré, of op kleinere schaal bij De Hortus en museum de Hermitage.