Een lied voor de maan

Het verhaal

Kijk hier naar het filmpje over het verhaal van Toon Tellegen waarop de opera gebaseerd is.

Een lied voor de maan, Toon Tellegen

Een lied voor de maan

Een lied voor de maan

“Een lied voor de maan” is een voorstelling gebaseerd op het boekje van Toon Tellegen met dezelfde titel.

De mol wil iets doen voor de maan. Die staat altijd alleen aan de hemel en krijgt nooit eens bezoek. Ze besluit een lied voor de maan te schrijven. Maar dat is moeilijker dan gedacht. Het moet rijmen, denkt de mol, en lopen. Of eigenlijk niet lopen, maar dansen. Een lied rijmt en danst.

Maan, staan, gaan, waan, slaan, traan...

Maan, laat me niet in de waan...

Als de mol na veel wikken en wegen klaar is gaat ze met het lied naar de sprinkhaan, die dirigent is van een orkest. Ze oefenen tot het helemaal goed is en ‘s nachts geven ze een prachtig concert. Maar waarom kijkt de maan daarna zo triest?

Toon Tellegen

Toon Tellegen

Lees hier informatie over de schrijver van het boekje ‘Een lied voor de maan’

Over Toon Tellegen

Toon Tellegen

Als je Toon Tellegen zegt, denken veel mensen meteen aan alle dierenverhalen die hij geschreven heeft. De boktor, olifant, eekhoorn, mier en allerlei andere bosbewoners: dat zijn de beesten die in de verhalen van Toon Tellegen voorkomen. Hij vertelde deze verhalen vroeger aan zijn dochter, iedere avond voor het slapengaan. Ook schreef hij al jaren gedichten voordat de dierenverhalen bekend werden. Zijn verhalen vol fantasie en avonturen uit het dierenrijk, zetten je aan het denken. In 2007 kreeg Toon Tellegen een belangrijke prijs: de Constantijn Huygensprijs voor al zijn boeken, verhalen en gedichten.

Een lied voor de maan

Opdracht 1

Schrijf jouw eigen lied voor de maan

Iedereen is wel eens eenzaam. De mol heeft de aardworm als vriendje, maar eigenlijk is het een zelfbedacht vriendje waarmee ze praat, lacht en zelfs danst! En als ze de maan ziet, denkt ze dat de maan ook best wel eens eenzaam zal zijn. Daarom schrijft de mol haar lied voor de maan, zodat de maan ook eens kan dansen.

Kun jij een eigen lied schrijven voor iemand met wie je graag vriendjes zou zijn? Of voor iemand die niet bestaat, maar waar je wel mee kan praten? Dat kan een lied zijn met melodie, maar ook zonder. Met alleen woorden.

  • Maak bijvoorbeeld een lange zin over het onderwerp ‘vriendjes maken’.
  • Vervolgens knip je deze zin in kleine stukjes en zet die stukjes onder elkaar op je papier.
  • Moet of kan er ergens een woord bij?
  • Loopt de tekst goed? Of wil je nog woorden toevoegen?
  • Kun je misschien sommige woorden veranderen zodat ze gaan rijmen?

En wil je er een lied van maken? Probeer dan gewoon de zinnen te zingen. Zing het eerste zinnetje, probeer een melodie, en verander die tot je tevreden bent. Ga verder met het volgende zinnetje; Je zult zien dat je sneller een lied hebt gemaakt dan je zelf dacht!



Foto credits: Patricia de Groot

Componiste Mathilde Wantenaar

Componiste Mathilde Wantenaar

Lees hier meer over de componiste en de instrumenten in de voorstelling.

Componiste Mathilde Wantenaar

Mathilde Wantenaar

Mathilde Wantenaar is een jonge Nederlandse componiste. Een componiste bedenkt muziek. Muziek voor allerlei verschillende momenten: voor grote en kleine concerten, of voor voorstellingen in het theater. Een componist schrijft kan daarom ook muziek schrijven voor heel veel verschillende muzikanten; voor zangers bijvoorbeeld, maar ook voor mensen die een muziekinstrument bespelen. Een klein groepje musici noem je een ensemble, en een heel grote groep musici met instrumenten noem je een orkest.

In de voorstelling die je gaat zien schreef Mathilde de muziek op basis van het verhaal van Toon Tellegen. Een gezongen verhaal, en dat noemen we: een opera!

Behalve het bedenken van alle melodieën bij de teksten, maakte ze ook de partituur. In een partituur staan alle noten van alle zangers en musici die meedoen in de voorstelling. Hieronder zie je het eerste blad van de partituur van deze opera.



Bekijk hier de partituur

De instrumenten in deze voorstelling

Naast muziek voor 5 zangers schreef Mathilde bij deze opera muziek voor totaal 15 instrumenten. Deze instrumenten worden door 6 muzikanten gespeeld. Sommige van deze muzikanten spelen dus meerdere instrumenten (wel één voor één natuurlijk!)

De zangers spelen ook op slagwerkinstrumenten!

Hieronder zie je een opsomming van een aantal instrumenten uit de voorstelling:

  • Fluit
  • Klarinet
  • Gitaar
  • Viool
  • Altviool
  • Cello

Opdracht 2 (groep 3):

Bij welke van deze tekeningen horen de namen van de instrumenten hierboven?

Viool
Klarinet
Cello
Dwarsfluit
Altviool
Gitaar

Opdracht 3 (groep 4):

Kijk goed naar de instrumenten in deze voorstelling, en lees de namen van de verschillende instrumenten. Probeer daarna of je in de partituur (hierboven) kunt vinden waar de noten voor ieder instrument staan.

Kids ontmoeten operazangeres

Kids ontmoeten operazangeres

Bekijk hier een gesprek van kinderen met een operazangeres.

Kids ontmoeten operazangeres

Kids ontmoeten operazangeres

Kids ontmoeten operazangeres

Vragen na het kijken van het filmpje:

  • Wat viel je op toen de operazangeres ging zingen? Wat was jouw reactie?
  • Waarom moet een operazangeres zo veel geluid maken?
  • Wat is het verschil met een popzangeres zoals Adele of Billie Eilish?
  • Zou je zelf operazanger of -zangeres willen zijn?
  • Waarom wel of waarom niet?
Wat doet een mol in de muziek?

Wat doet een mol in de muziek?

Op deze pagina vind je informatie over mollen en kruizen. Tekens die gebruikt worden in de muziek.

Wat doet een mol in de muziek?

Een lied voor de maan

Sommige liedjes klinken meteen vrolijk. Dan hoor je de melodie en denk je meteen “daar word ik blij van”. Als je in dat zelfde liedje één toon telkens iets lager zou maken, is de klank van de melodie meteen heel anders. De vrolijke klank kan dan ineens zijn veranderd. Naar verdrietig bijvoorbeeld, of somber.

Het teken dat gebruikt wordt in het muzieknotenschrift om zo’n toon een beetje te verlagen heet een “mol”, en ziet er zo uit:

Er is ook zo’n zelfde teken dat gebruikt wordt voor het verhogen van een toon. Dat heet een kruis en ziet er zo uit:

Als de mol een beetje meer kruis zou zijn, kun je je dan voorstellen dat hij makkelijker vrienden zou maken?





Majeur en mineur

Als muziek vrolijk klinkt, noemen we dat in de muziek altijd: de muziek staat in majeur. En droevige muziek staat ‘in mineur’. In ons dagelijks taalgebruik gebruiken we het woord ‘mineur’ ook vaak. Als we zeggen ‘mijn vriendin is in mineur’ dan zeggen we eigenlijk: ‘mijn vriendin is verdrietig.’

Hieronder vind je twee filmpjes met hele beroemde voorbeelden van muziek in majeur en mineur. Kun jij horen of de muziek in majeur of in mineur is?





(Speel af vanaf 1:08)

Dido's Lament - Malena Ernman

Dido en Aeneas

Handel's 'Hallelujah!'

Handel's 'Hallelujah!'
Zing mee met de mol

Zing mee met de mol

Op deze pagina vind je een opname van het lied van de mol waarvan je een gedeelte kan meezingen.

Zing mee met de mol

Zing mee met de mol

Zing mee met de mol

Bekijk het filmpje en lees de tekst hieronder mee.

Dit is het lied van de mol voor de maan. Dat lied speelt in de opera een belangrijke rol.

Je kunt het einde van dit liedje zelf mee zingen, vanaf de tekst ‘En weet je, weet je wat?’

De mol zingt eerst:

Dag maan, al ga je op of ga je onder

Al ben je heel, al ben je half, al ben je vol,

Ik ben altijd je vriend,

Ik ben de mol

En al was ik de rat

Of de overlangsgestreepte goudrugstekelpad

Of zelfs de rog,

Dan was ik dat nog




En daarna zing je mee:

De overlangsgestreepte goudrugstekelpad en de aardworm

De overlangsgestreepte goudrugstekelpad en de aardworm

Bekijk hier twee leuke opdrachten die je voor of na de voorstelling kan uitvoeren als je creatief bent, graag tekent of knutselt.

De overlangsgestreepte goudrugstekelpad

Lees het onderstaande lied uit de opera:

Dag maan, al ga je op of ga je onder

Al ben je heel, al ben je half, al ben je vol,

Ik ben altijd je vriend,

Ik ben de mol

En al was ik de rat

Of de overlangsgestreepte goudrugstekelpad

Of zelfs de rog,

Dan was ik dat nog

De Nationale Opera heeft op woensdagmiddag wekelijks repetities met de ‘Operahelden’. Dat is een koor van kinderen die het leuk vinden om te zingen, maar ook om bezig te zijn met muziektheater maken en acteren.

Bekijk onderstaande tekeningen van zangers van het ‘Operahelden’ koor: Alp en Eugene. Hoe zou jíj de goudrugstekelpad tekenen? Of misschien wel je eigen fantasiedier?

De overlangsgestreepte goudrugstekelpad
De overlangsgestreepte goudrugstekelpad 2

Sokpop maken

De mol heeft een zelfbedacht vriendje, de aardworm. In het theater ga je zien dat dit dier wordt uitgebeeld als een handpop gemaakt van een sok. De mol speelt in het begin van het verhaal met dit vriendje, en krijgt aan het eind van het verhaal een hele leuke verrassing…. zou zijn vriendje misschien echt bestaan?

Opdracht:

Neem een oude sok met een mooie kleur, en bedenk hoe jouw sokpop er uit zou kunnen zien. Maak van deze sok met allerlei materiaal (wol, oogjes, pijpenragers, doppen, lijm en naald en draad) jouw eigen vriendje om mee te praten. Misschien wel als je even niemand anders hebt. Of je gebruikt hem in een poppentheater; ook leuk om te doen! Als je de sokpop in de klas maakt, kun je met je klasgenoten een hele voorstelling bedenken en spelen, waarin al jullie sokpoppen een rol spelen.

aardworm
Docentenhandleiding

Docenten handleiding

Hier vind je de docentenhandleiding. 

Bekijk de handleiding

Colofon

Ontwikkeling educatiemateriaal: Ineke Geleijns, Wout van Tongeren

Tekeningen: Mance Post

Ontwikkeling workshop: Frederike Palmen, Ineke Geleijns, Jannelieke Schmidt

Workshopleiders op school: Frederike Palmen en Kim de Fuijk

Afbeeldingen decor en kostuums: Nele Ellegiers

Animaties: Nicolien Opdam op basis van de ontwerpen van Nele Ellegiers

Opname Lied voor de maan: Frederike Palmen en Jannelieke Schmidt, zang, Charlie Bo Meijering, piano, Arjan van Asselt, technicus

Voice over in de animatie: Frederike Palmen