Toer van Schayk

Toer van Schayk (Amsterdam, 1936) kreeg zijn eerste balletlessen van Iraïl Gadeskov en werd verder opgeleid door Sonia Gaskell. Van 1955 tot 1959 was hij verbonden aan Gaskells Nederlands Ballet, maar hij onderbrak zijn dansloopbaan om zijn opleiding tot beeldhouwer aan de Koninklijke Academie voor Beeldende Kunsten in Den Haag te voltooien.

In 1965 keerde Toer van Schayk terug naar het dansvak. Hij werd geëngageerd door het – inmiddels opgerichte – Nationale Ballet, waar hij dankzij zijn expressieve en indringende vertolkingen een geliefd solist werd. Een van zijn meest geprezen rollen was die van de Jongeman in Rudi van Dantzigs ballet Monument voor een gestorven jongen (1965). In 1971 debuteerde Van Schayk, op aandringen van Van Dantzig, als choreograaf met Onvoltooid verleden tijd. In totaal maakte hij sindsdien meer dan vijftig werken, waarvan er diverse ook door buitenlandse groepen worden uitgevoerd. Tot zijn bekendste choreografieën behoren Voor, tijdens en na het feest, Life (i.s.m. Van Dantzig), Landschap, 7e Symfonie, Requiem en Notenkraker & Muizenkoning (i.s.m. Wayne Eagling). In 1999 creëerde hij tevens de choreografie voor de musical Elisabeth van producent Joop van den Ende.

Van Schayk geniet ook grote bekendheid als beeldend kunstenaar. Zijn vrije werk omvat onder meer beeldhouwwerken en schilderijen, die op solotentoonstellingen in Amsterdam, Athene, Londen en New York te zien waren. Daarnaast is hij een van de opmerkelijkste Nederlandse decor- en kostuumontwerpers. Behalve voor zijn eigen balletten creëerde hij voor vrijwel alle balletten van Van Dantzig de decors en kostuums. Tevens maakte hij in 2003 bij het Engelse Royal Ballet de ontwerpen voor een nieuwe productie van Sir Frederick Ashtons Cinderella.

Hoewel Van Schayk in 2011 met pensioen ging, is hij nog volop actief. In september 2021 ging zijn meest recente choreografie, Lucifer Studies, in première in het Nationale Ballet-programma TOER. Verder studeert hij bij Het Nationale Ballet nog steeds zijn eerdere balletten in, voert hij de supervisie over zijn ontwerpen en maakte hij onder meer ontwerpen voor Cinderella (The Royal Ballet), Giselle en Jewels.

Tijdens de première van het programma Hollandse Meesters in 2016 werd Van Schayk bevorderd tot Officier in de Orde van Oranje-Nassau. In 2012 werd hij onderscheiden met zowel de Zilveren Penning van de stad Amsterdam als met de Benois de la Danse Life Time Achievement Award. 

Prijzen en onderscheidingen:

2016 Officier in de Orde van Oranje Nassau
2012 Zilveren Penning (Amsterdam)
2012 Life Time Achievement Award (Benois de la Danse)
1987 Choreografieprijs (Amsterdam)
1979 Ridder in de Orde van Oranje Nassau