‘Het zijn volkse mensen die niet op hun achterhoofd zijn gevallen’
Lilian Farahani en Frederik Bergman zingen Zerlina en Masetto
In Don Giovanni worden de rollen van Masetto en Zerlina, de jonge geliefden waarvan de levens overhoop worden gegooid door Don Giovanni, gezongen door twee Nederlandse zangers: sopraan Lilian Farahani en bas-bariton Frederik Bergman.
Tekst: Laura Roling
Audities voor deze specifieke rollen hoefden ze niet te doen; ze hebben zich al vaak genoeg laten horen in audities en rollen bij De Nationale Opera. Frederik Bergman was de afgelopen twee seizoenen zelfs verbonden aan De Nationale Opera Studio, waar hij met zes andere zangers de mogelijkheid kreeg om zich onder leiding van Rosemary Joshua verder te ontwikkelen als artiest. “Ik werd overigens niet meteen toegelaten tot de Opera Studio, maar heb twee keer geauditeerd. De eerste keer had ik na afloop een ontzettend goed gevoel over mijn auditie, maar kreeg ik een afwijzing per mail. Ik heb toen de stoute schoenen aangetrokken en zelf Rosemary opgebeld, om feedback te vragen op mijn auditie. Ze bevestigde wat ik zelf al voelde, namelijk dat ik een prima auditie had gedaan, maar dat ze al een andere bas-bariton op het oog hadden voor de Opera Studio. Ik kreeg toen wel meteen de vraag of ik een rol in de talentproductie van James MacMillan’s Clemency wilde zingen. Natuurlijk! Dat was voor mij een heel belangrijk moment, en gelukkig werd ik het jaar daarna bij mijn tweede auditie voor de Opera Studio wél toegelaten.”
Lilian Farahani heeft nooit in een studioprogramma gezongen. “De Nationale Opera Studio in Amsterdam bestond nog nét niet toen ik mijn carrière begon. Ik heb vooral mijn eigen weg in het vak gevonden, door al vanaf het begin van mijn studie veel op te treden. Wel heel belangrijk was mijn deelname aan de DNO talentproductie van Domenico Cimarosa’s Il matrimonio segreto in 2016. Mijn huidige agent heeft me daar in de rol van Carolina voor het eerst gehoord, en stelde me voor om voor dezelfde rol te auditeren bij het operahuis in Nancy. Ik werd geëngageerd, en heb zo ook internationaal stappen kunnen maken.”
Voor geen van beiden is het de eerste keer dat ze Mozart zingen. Frederik lacht: “Rosemary heeft mij en de andere studiozangers behoorlijk gedrild in Mozart en Händel.” “En terecht!”, voegt Lilian toe. “Voor het zingen van Mozart heb je een volle, vrije stem nodig met de nodige flexibiliteit. Het creëert een basis waar je verder op kunt bouwen. Goed Mozart zingen is misschien wel een van de moeilijkste dingen die er is.”
Volkse mensen
“Masetto en Zerlina zijn, in een opera vol adellijke personages, volkse mensen die niet op hun achterhoofd zijn gevallen”, vertelt Frederik. “Masetto is oprecht en trots, en moet zich in de opera door een complexe situatie manoeuvreren; Don Giovanni, die Zerlina bestookt met verleidingspogingen, is van adel, en door het standsverschil kan Masetto niet tegen hem optreden zoals hij wil. Hij wordt belazerd waar hij bij staat, hij is zich daarvan bewust, en het enige wat hij kan doen om zich te verzetten is via omwegen zorgen dat hij uiteindelijk toch degene is die het laatst lacht.”
Waar Masetto vanaf de eerste ontmoeting weerstand biedt tegen Don Giovanni, geldt dit niet voor Zerlina. Lilian: “Zerlina wordt vaak opgevoerd als een oppervlakkige opportunistische trien. Maar er zit veel meer achter haar personage. Wanneer Don Giovanni op haar pad komt, wordt bovenal haar nieuwsgierigheid gewekt. Er gaat een wereld met een heel andere omgang tussen geliefden voor haar open. Dat zie je ook heel mooi in de regie van Claus Guth. Don Giovanni streelt haar bij zijn verleiding met een varenblad. Later, wanneer ze weer met Masetto samen is, doet Zerlina hetzelfde. Ze leert van Don Giovanni een sensualiteit die ze vervolgens in haar relatie met Masetto in de praktijk wil brengen.”
Don Giovanni is voor zowel Lilian als Frederik meer dan alleen een verleider. Frederik: “Ik heb eigenlijk best een beetje met hem te doen. Het is iemand die tot in z’n laatste uren anderen nodig heeft om een leuke tijd te hebben. Alleen met zichzelf zijn, dat kan hij eigenlijk niet.” Lilian: “Don Giovanni verhoudt zich tot anderen op een manier die ik eigenlijk ook wel herken bij sommige mannelijke collega’s. Naast de rol die ze vertolken, spelen ze op de werkvloer de rol van ‘barihunk’. Het zit ‘m in een gecultiveerde vorm van charmant machogedrag, gecombineerd met een sterk gevoel van entitlement. Gelukkig is deze helemaal vrij van dat soort gedrag!” Frederik lacht: “Ik weet wat je bedoelt. Ik denk dat dat soort gedrag uit een soort onzekerheid voorkomt.” Lilian twijfelt. “Dat vind ik misschien iets te makkelijk.”
Herneming
De Don Giovanni-productie van Claus Guth ging oorspronkelijk in 2008 bij de Salzburger Festspiele in première, en is in de jaren daarna talloze malen bij verschillende operahuizen hernomen, waaronder in 2016 bij DNO. De regisseur laat de instudering van de productie dan ook over aan Aglaja Nicolet. Frederik: “Ik heb het gevoel dat er weliswaar een aantal kaders zijn, maar dat we daarbinnen echt iets aan het maken zijn, met alle creativiteit en energie die daarbij hoort.” Lilian is het daarmee eens: “Voor mij voelt het niet zozeer als een herneming, maar als werken met een regisseur met een plan, en dat vind ik het fijnste om te doen. Ik heb weleens anders meegemaakt, en het is erg fijn als een regisseur duidelijke ideeën heeft en je de repetities kunt aangrijpen om de karakters uit te diepen en in te kleuren. En dat is waar we nu volop gelegenheid voor hebben.”
