Reactie Nationale Opera & Ballet op onderzoek grensoverschrijdend gedrag in danswereld

We hebben kennis genomen van de rapportage van Bureau Verinorm over diens onderzoek naar ongewenst en grensoverschrijdend gedrag in de wereld van de dans en danssport, dat op maandag 22 mei jl. werd gepubliceerd.

De aanleiding voor dit onderzoek, dat in opdracht van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport is verricht, was berichtgeving over misstanden in de wereld van de professionele ballroomsport. De scope van het onderzoek is breed: er wordt naar alle vormen van dans en danssport gekeken, zowel professioneel als recreatief, en ook naar de opleidingen voor al deze vormen van dans.

Wij hebben onze volledige medewerking verleend aan het onderzoek, omdat we een grote verantwoordelijkheid voelen om grensoverschrijdend gedrag in (ons deel van) de danswereld te voorkomen. Ook de Nationale Balletacademie, waarmee wij nauw verbonden zijn, heeft aan het onderzoek meegewerkt.

Voor Nationale Opera & Ballet is een veilige werkcultuur een absolute prioriteit. De bevindingen uit het onderzoek geven opnieuw het belang hiervan aan. In de danswereld, dus ook bij ballet, is er sprake van een verhoogd risico op ongewenst en/of grensoverschrijdend gedrag. Dat blijkt uit de cijfers van het onderzoek, en alleen dit al is een reden om hierop voortdurend alert te zijn, te blijven werken aan een veilige cultuur en te zorgen voor de juiste instrumenten voor het geval dat het mis zou gaan.

Daar komt bij dat er in de wereld van professioneel ballet, zo geeft het onderzoeksrapport aan, op het hoogste niveau wordt gepresteerd, hetgeen voor professionele balletdansers een hoge druk en onzekerheid over hun carrière oplevert. Er kan sprake zijn van een “ongezonde relatie met eten”, en “dansers kunnen te hard voor zichzelf zijn omdat zij bijvoorbeeld doortrainen met blessures”, aldus het rapport. Ook de verhoudingen tussen dansers en de staf spelen een rol in de complexe dynamiek die de balletwereld kent, die maakt dat dansers zich niet vanzelfsprekend vrij voelen om zich te uiten.

We herkennen deze voor de balletwereld specifieke factoren. Daarom hebben we hier, zeker de afgelopen jaren, een programma van maatregelen op ingezet.

We hanteren een Gedragscode, die in nauw overleg met de medewerkers en de ondernemingsraad werd opgesteld, en een Klachtenregeling Ongewenst Gedrag. Verder hebben we een externe vertrouwenspersoon en een externe bedrijfsmaatschappelijk werker ter beschikking van onze medewerkers, hetgeen de drempel om zaken aan de orde te stellen verlaagt. De dansers worden begeleid door ons gezondheidsteam, waar naast fysiotherapeuten ook een voedingsadviseur en een psycholoog deel van uit maken. De dansers en artistieke staf zijn in augustus 2022 gestart met een traject rondom samenwerken en vertrouwen. Er hebben reeds verschillende dialoogsessies plaatsgevonden die onder andere vertaald worden naar concrete gedragsrichtlijnen voor in de studio en op het toneel. Hiermee versterken we de mondigheid van dansers om zelf zaken bespreekbaar te maken. Daarnaast ontwikkelen we met behulp van externe begeleiding de vaardigheden van de stafleden om hier op een goede manier mee om te gaan, signalen te herkennen en zich bewust te worden van de impact van hun eigen gedrag, gegeven hun positie. Voorts werken we in relevante producties inmiddels met een professionele intimiteitscoördinator, die veel ervaring heeft in de podiumkunstensector. Ze was betrokken bij de productie Dorian, die onlangs in première ging. Ook met andere doorlopende programma’s binnen Nationale Opera & Ballet stimuleren we een veilige werkcultuur, zoals trainingen voor o.a. voorstellingsleiders en regieassistenten over het omgaan met grensoverschrijdend gedrag, feedback vaardigheidstrainingen en trainingen voor de leidinggevenden.

We voelen, als de grootste instelling in de professionele danssector in Nederland, een verantwoordelijkheid om met alle betrokkenen in gesprek te blijven over de vraag hoe we samen meer kunnen doen aan een veilig(er) werkklimaat. Dit onder meer als vervolg op onze internationale conferentie Positioning Ballet, die we begin dit jaar voor de derde keer organiseerden en waar dit onderwerp ook hoog op de agenda staat. Continue aandacht voor dit onderwerp blijft noodzakelijk, zodat we steeds blijven leren en verbeteren.