Hans van Manen 90

Hans van Manen 90 opent met een van de vroege successen van de choreograaf: Metaforen. Hoewel het ballet ruim 55 jaar geleden werd gemaakt, zijn alle elementen van Van Manens meesterschap in dit werk al aanwezig, zoals zijn volstrekte helderheid in concept en bewegingstaal. Metaforen is opgezet als een classicistisch ballet, maar gaandeweg ontvouwt zich een geraffineerd vormenspel vol onverwachte wendingen. Spraakmakend was destijds het mannenduet, door velen als provocerend opgevat, terwijl Van Manen slechts wilde aantonen dat een pas de deux net zo goed door twee mannen kan worden gedanst.

Suspense 

Voor het tweede werk, Concertante, liet Van Manen zich in 1994 inspireren door de Petite symphonie concertante van de Zwitserse componist Frank Martin. Het is een fascinerend, met humor en agressie doorspekt ballet dat, zelfs in de meest wervelende solo’s en intense pas de deux, getuigt van de voor Van Manen zo typerende geraffineerde eenvoud, visuele logica en muzikaliteit. Concertante heeft dat wat bij thrillers als ‘suspense’ wordt aangeduid: er broeit iets, er borrelt iets, maar je kunt er niet precies je vinger op leggen.

Zinderend dubbelkwartet

Grosse Fuge, het slotballet in dit programma, is een van de absolute topstukken uit het oeuvre van Van Manen. Het is een zinderend dubbelkwartet over de strijd der seksen, waarbij – zoals gebruikelijk bij Van Manen – de vrouw niet onderdoet voor de man. In de voor hem zo typerende heldere bewegingstaal verbeeldt de choreograaf ingehouden drift, erotische spanning én ontlading, en voegt en passant een geheel nieuwe dimensie aan Beethovens muziek toe. Na de première in 1971 werd Grosse Fuge dan ook meteen uitgeroepen tot ‘meest belangwekkende Europese ballet van het decennium’.