Schone kunsten in een schoon transport
Bij het maken van een opera- of balletproductie komt veel transport kijken. Al die decors en kostuums moeten immers worden vervoerd. Ton Kuijper, hoofd inkoop en logistiek van het Decoratelier, vertelt hoe hij de milieu-impact van dit transport probeert te verlagen.
Ton Kuijper is zich bewust van de staat van onze planeet. En dat zorgt ervoor dat hij zich flink inzet voor de verduurzaming van het transport van Nationale Opera & Ballet. Het is dan ook aan hem – en het hoofd van het Decoratelier Rolf Hauser – te danken dat het Decoratelier een vrachtwagen op biodiesel heeft, die 90% minder CO₂ uitstoot dan een normale vrachtwagen. Kuijper: “Wij hebben hier een eigen biodieseltank staan, want dat spul is nog niet overal verkrijgbaar.”
‘Als fossiel transport duurder wordt, zullen mensen er wel bewuster mee omgaan’
Voor kleinere bestellingen heeft het Decoratelier ook nog een elektrische bestelauto die op groene stroom rijdt. Kuijper: “Die rijdt grotendeels op de zonne-energie die we zelf opwekken met de panelen op het dak.”
Geen duurzame transporteurs
De vrachtwagen is alleen voor lokaal gebruik: van het Decoratelier naar het Waterlooplein en naar de opslagloods in Swifterbant. Kuijper: “Als we meerdere trailers moeten vervoeren, huren we een transporteur in. Helaas bestaan er nog nauwelijks duurzame transportbedrijven. Ik heb onze vaste transporteur weleens gevraagd wanneer hij gaat vergroenen, maar hij zegt dat wij de enige opdrachtgever zijn die dat als eis stelt. Wonderlijk toch?”
Kuijper hoopt dat er van overheidswege snel regels komen, “want als fossiel transport duurder wordt, zullen mensen er wel bewuster mee omgaan.”
Om het fossiele transport te beperken, zet Kuijper het zo efficiënt mogelijk in. “We proberen zoveel mogelijk te bundelen in één transport, zowel de leveringen die we in het Decoratelier ontvangen als de decors en materialen die we zelf verzenden.”
Daarvoor heeft Kuijper, samen met Hauser, een eigen vervoersysteem met koppelbare decorkarren bedacht. Ze zijn zo ontworpen dat er acht in een standaard zeecontainer passen. De karren zijn voorzien van een QR-code, zodat alles ook digitaal geregistreerd kan worden. Kuijper: “We kunnen nu in een kwartier laden en lossen, omdat alles op wielen staat. Dat scheelt niet alleen veel gesjouw, maar het decor blijft er ook mooier door, omdat het minder verplaatst hoeft te worden. Pas op het toneel gaan de karren weg.”
Het systeem van Kuijper werkt zo goed, dat het inmiddels ook is omarmd door andere theaters.
‘We gebruiken een model waarmee we kunnen uitrekenen wat de CO₂-uitstoot van ons transport is’
Soms worden producties weleens uitgeleend aan andere operahuizen. Ook dat transport probeert Kuijper zo efficiënt mogelijk te laten verlopen. “We gebruiken sinds kort een model waarmee we kunnen uitrekenen wat de CO₂-uitstoot van het transport is. Dat levert soms wel lastige vragen op. Want wat nou als de duurzaamste optie ook een stuk duurder is? Wat is het onze organisatie waard?”
Waterstof is nog niet haalbaar
Als hij het voor het zeggen had, zou er trouwens een vrachtwagen op waterstof komen, “maar die is vier keer zo duur als een gewone. Onze corebusiness is natuurlijk kunst maken en je kunt minder kunst maken als je je geld aan dure vrachtwagens besteedt.” Daarbij hoeft in Amsterdam pas vanaf 2030 alle verkeer emissievrij te zijn, dus NO&B is sowieso een voorloper met haar emissiearme wagenpark.
Toch probeert Kuijper anderen bewust te maken van alle mogelijkheden. “Technisch gezien is er al zoveel mogelijk, maar de fossiele lobby is heel sterk. Wist je dat de eerste elektrische auto al in 1888 gemaakt is? 1888!” Hij wil maar zeggen: tussen droom en daad staan niet alleen praktische bezwaren in de weg, maar ook een heel systeem.
Tekst: Anne Havelaar
