Speeldata

16-30 sep 2023

Locatie

Nationale Opera & Ballet, Grote zaal

Duur

2:25, incl. 2 pauzes

Tickets

n.v.t.

Four Temperaments vier dansers

Twee meesterwerken en twee wereldpremières

Het Nationale Ballet opent het seizoen met Four Temperaments, waarin vier choreografen van verschillende generaties via dans hun eigen, unieke stem laten horen. Wat hen bindt, is dat zij alle vier nadrukkelijk in dialoog gaan met de door hen gebruikte muziek. Naast wereldpremières van Ted Brandsen en Juanjo Arqués bevat deze productie sleutelwerken uit het oeuvre van George Balanchine en Hans van Manen, waarin de beide meesterchoreografen op ingenieuze wijze muzikale details en nuances weten bloot te leggen.

Foto: Marta Syrko

Twee meesterwerken en twee wereldpremières

In 1940 gaf George Balanchine (1904-1983) componist Paul Hindemith opdracht om een muziekstuk te schrijven dat hij thuis op de piano kon spelen. Toen de Amerikaans-Russische choreograaf er in 1946 een ballet op maakte, kende hij de compositie – The Four Temperaments – dan ook door en door. Zodoende slaagde hij er niet alleen in een werk te maken dat ruim 75 jaar later nog altijd prikkelt en verrast, de pittige, swingende choreografie voegt ook een magische dimensie toe aan Hindemiths muziek.

 

Muzikaal wonder

Ook Hans van Manens Frank Bridge Variations is een wonder van muzikaliteit, zozeer zelfs dat het volgens een recensent het énig mogelijk gedanste antwoord op Benjamin Brittens Variations on a Theme of Frank Bridge is. Ingegeven door de muziek kenmerkt het ballet zich door contrasten. Constante is de voor Van Manen typerende geraffineerde eenvoud. Met vaak simpele passen genereert hij een maximum aan zeggingskracht.

 

Fabuleus en opzwepend

Artistiek directeur Ted Brandsen creëert voor Four Temperaments een nieuw werk voor een groot ensemble op John Adams’ fabuleuze en opzwepende The Chairman Dances. Meer dan twintig jaar geleden maakte Brandsen al eens een choreografie op deze compositie, maar de muziek – en ‘vooral de enorme vaart die erin zit’ – sprak hem zo erg aan dat deze hem inspireerde tot de creatie van een nieuw werk. Het resultaat is een bruisend ballet over de vreugde, kracht en levenslust die dans ons kan brengen, waarbij het zwierig karakter van het muziekstuk wordt gereflecteerd in zowel de choreografie als de vormgeving.

 

‘In your face’

De jonge, internationaal succesvolle Juanjo Arqués werd voor zijn nieuwe choreografie Full Frontal, geïnspireerd door de effecten van stress. Welke impact heeft stress op ons en onze maatschappij, en hoe gaan we ermee om? Op de gejaagde, snijdende klanken van Michael Gordons Weather One laat Arqués de dansers een explosieve twintig minuten lang door groepsdelen, solo’s en duetten razen. Zijn Full Frontal is een stuk dat gaat over echte mensen, reële gebeurtenissen en gevoelens, en dat – net als sommige stressvolle situaties – recht ‘in your face’ komt.

Credits

The Four Temperaments

Choreografie  
George Balanchine

Muziek  Paul Hindemith – Thema met vier variaties voor strijkorkest en piano (1940)

Piano  Ryoko Kondo

Lichtontwerp  Jan Hofstra, Howard Eldridge

The Chairman Dances (wereldpremière)

Choreografie  Ted Brandsen

Muziek  John Adams – The Chairman Dances (1985)

Kostuumontwerp  François-Noël Cherpin

Lichtontwerp  Wijnand van der Horst

Frank Bridge Variations

Choreografie  
Hans van Manen

Muziek  Benjamin Britten – Variations on a Theme of Frank Bridge, opus 10 (1937): Introduction and Theme, Adagio, March, Bourrée Classique, Wiener Walzer, Moto Perpetuo, Funeral March, Chant, Fugue en Finale

Decor- en kostuumontwerp  Keso Dekker

Lichtontwerp  Bert Dalhuysen



Full Frontal (wereldpremière)

Choreografie  Juanjo Arqués

Muziek  Michael Gordon – Weather One (1997)

Decor- en kostuumontwerp  Tatyana van Walsum

Lichtontwerp  Yaron Abulafia

Geluidsontwerp  Ian Dearden

Dramaturgie  Fabienne Vegt

Muzikale begeleiding  Het Balletorkest o.l.v. Matthew Rowe

Online programmaboek

Naast het gedrukte programmaboek bieden wij ook online programma-informatie aan bij deze voorstelling. In het online programmaboek krijgt u een kijkje achter de schermen door middel van verdiepende verhalen, artikelen en interviews met de makers en cast.

BALLETTEN DIE MAGIE AAN DE MUZIEK TOEVOEGEN

Trailer Four Temperaments
Four Temperaments behind the scenes
Hans van Manen

Hans van Manen over George Balanchine

‘Zonder oren zie je niks’

Uitreiking Alexandra Radius Prijs

Tijdens de premièrevoorstelling van Four Temperaments wordt bekendgemaakt wie de winnaar van de Alexandra Radius Prijs 2023 is. Alexandra Radius zelf zal de prijs – een geldbedrag van vierduizend euro en een kunstwerk van Humphrey Bennet – aan hem of haar overhandigen. De prijs wordt dit jaar voor de vierendertigste keer uitgereikt.

Four Temperaments Balanchine
Four Temperaments - George Balanchine - The Four Temperaments - HNB (2023) | Foto: Marc Haegeman
Four Temperaments Balanchine
een even hoge sprong de lucht in door de groep in wit gekleed
Four Temperaments - Ted Brandsen - The Chairman Dances - HNB (2023) | Foto: Marc Haegeman
The Chairman Dances - dansers in sierlijk lange witte jurken
6 dansers met de handen in de lucht
Four Temperaments - Hans van Manen - Frank Bridge Variations - HNB (2023) | Foto: Marc Haegeman
3 duo's man/vrouw
Full Frontal - Dansers in de lucht springend
Four Temperaments - Juanjo Arqués - Full Frontal - HNB (2023) | Foto: Marc Haegeman
Full Frontal - kruizen op de achtergrond
in de media
Recensies

In Four Temperaments legt Het Nationale Ballet de lat voor het nieuwe seizoen flink hoog (…) De artistiek directeur van HNB laat zich in The Chairman Dances kennen als een ambachtsman.

18 september

Intussen grijpt de centrale figuur, mooi gedanst door Young Gyu Choi, regelmatig naar het hoofd ter illustratie van zijn mentale staat. [over Full Frontal - red.]

18 september

Met The Four Temperaments als tijdloos esthetisch begin en deze frontale confrontatie met de mens in de moderne tijd (Full Frontal - red.) aan het eind, is deze avond een vierluik van grote expressie en vooral boeiende dansontwikkeling.

20 september

Krachtig kwartet met twee wereldpremières (...) Verrassend is de wereldpremière van Ted Brandsen.

20 september

Fenomenale muzikaliteit, magistrale ruimtelijke beheersing en een dwingend choreografisch verloop (The Four Temperaments)

19 maart

Frank Bridge Variations is typisch zo'n stuk waar je nooit genoeg van zult krijgen, hoe vaak je het ook ziet

21 december

Dat subtiele spel met kokette verleiding zie je ook al bij The Four Temperaments (1946) van George Balanchine, ...

14 november

Fascinerend van begin tot einde (Frank Bridge Variations)

21 december
Repetitiebeeld The Chairman Dances
Repetities The Chairman Dances - Ted Brandsen - Four Temperaments - Het Nationale Ballet (23/24) | Foto: Altin Kaftira
Ted Brandsen tijdens repetitie van zijn The Chairman Dances
Ted Brandsen tijdens repetitie The Chairman Dances - Four Temperaments - Het Nationale Ballet (23/24) | Foto: Altin Kaftira
Repetitiebeeld The Chairman Dances
Repetities The Chairman Dances - Ted Brandsen - Four Temperaments - Het Nationale Ballet (23/24) | Foto: Altin Kaftira
Repetitiebeeld The Chairman Dances
Repetities The Chairman Dances - Ted Brandsen - Four Temperaments - Het Nationale Ballet (23/24) | Foto: Altin Kaftira
Frank Bridge
Repetities Frank Bridge - Hans van Manen - Four Temperaments - Het Nationale Ballet (23/24) | Foto: Altin Kaftira
Frank Bridge
Repetities Frank Bridge - Hans van Manen - Four Temperaments
Frank Bridge
Repetities Frank Bridge - Hans van Manen - Four Temperaments
Balletorkest

Het Balletorkest

Het Balletorkest beweegt de dans. Dat is de missie van Het Balletorkest. Sinds de oprichting in 1965 is het orkest de trotse muzikale partner van Het Nationale Ballet en Nederlands Dans Theater. In iedere voorstelling is het orkest op zoek naar inspirerende synergie tussen muziek en dans, om zo een betoverende ervaring te bieden voor het publiek.

Het Balletorkest

Van traditionele balletten tot moderne dans, van muziekeducatie tot talentontwikkeling. Zo profileert Het Balletorkest – met Matthew Rowe als chef-dirigent – zich als hét orkest voor de dans in Nederland.

Naast de voorstellingen met Het Nationale Ballet en Nederlands Dans Theater onderhoudt Het Balletorkest een lange traditie van innovatieve – en prijswinnende – familievoorstellingen. Zo werd Creatures in samenwerking met ISH Dance Collective bekroond met de internationale Young Audiences Music Award, en won de voorstelling Hans & Grietje in samenwerking met Orkater diverse Musical Awards. In deze producties spelen de musici uit het hoofd, zonder dirigent en in kostuums, zodat ze een vanzelfsprekend onderdeel vormen van de voorstelling.

Tot slot werkt Het Balletorkest structureel samen met de Nationale Balletacademie. Deze samenwerking betreft onder meer het muziekcurriculum voor de leerlingen en studenten, bezoeken van studenten aan repetities van het orkest en waar mogelijk het verzorgen van de muziek bij de eindvoorstellingen van de academie. 

hetballetorkest.nl

Frank Bridge Variations
Frank Bridge Variations - Hans van Manen (2022) | Foto: Sasha Gouliaev
The Four Temperaments
Balanchine - The Four Temperaments - tournee HNB (22/23) | Foto: Michel Schnater
Frank Bridge Variations
Frank Bridge Variations - Hans van Manen (2022) | Foto: Sasha Gouliaev
Frank bridge variations
Frank Bridge Variations - Hans van Manen (2022) | Foto: Sasha Gouliaev
Balanchine - The Four Temperaments
Balanchine - The Four Temperaments - tournee HNB (22/23) | Foto: Michel Schnater