A new home with Dutch National Ballet
Text: Rosalie Overing and Lune Visser
Photo: in the foreground: Kate Myklukha | © Altin Kaftira
Dutch National Opera & Ballet is one of the Dutch cultural institutions currently giving artistic asylum to singers and dancers who have had to flee both Ukraine and Russia as a consequence of the war in Ukraine. Two of these dancers are Kate Myklukha and Liza Gorbachova.
In September 2021, Kate Myklukha was the first female dancer in 150 years to join the ballet of The National Opera of Ukraine, in Kyiv, as a soloist – at the age of sixteen. With this company, she danced leading roles in various classical productions, including the role of Clara in The Nutcracker. But last February, Kate’s successful ballet season was brought to an abrupt halt by the war. Following the Russian invasion on 24 February, she and her mother spent a week in Kiev before deciding to leave Ukraine. Kate says, “That week was awful; probably the worst of my life. At first, many people – including us – didn’t want to leave their homes, as we all thought it would be over quickly. But we soon realised that wasn’t the case. After five days, in which it was impossible for me to train in the underground shelter, I told my mother that now it was really time I started ballet again. And two days later, we left.”
‘When can you start?’
With their little dog and just one bag for the two of them, Kate and her mother got on a train in Kyiv heading for Western Europe. “During the whole journey, the train was as full as at the busiest rush-hour time. Everyone was squashed together and had to stand like that for 24 hours. That’s why we couldn’t take much with us. Every extra bag meant one less place for a person.” Eventually, they arrived at the home of friends in The Hague, who advised Kate to send off her CV to the ballet companies. Kate says, “So I sent e-mails to lots of companies, including Dutch National Ballet. I never expected to be invited there, but two days later I got a message saying I could come and do a ballet class. After the class, Ted showed me into his office and asked, ‘When can you start?’ I couldn’t believe my ears! My answer was ‘now’, and I had my first rehearsal the same afternoon.”
“Every extra bag meant one less place for a person”
Meeting of styles
Kate has now been dancing for six months with Dutch National Ballet’s Junior Company. She says, “I’m so happy and grateful that I can dance here. From my first day in the company, everyone has been so kind and warm, and it really feels like one big family. As a dancer, too, I’m learning such a lot here. The classes and rehearsals are very different to other European companies I’ve been to, particularly because here there are teachers and ballet masters from many different countries, who all bring along their own experience and technique. All the styles I’ve got to know in other places come together in Amsterdam. Whereas in France you have the French style and in St Petersburg the Vaganova style, here you learn to dance in both the French and the Vaganova style, as well as the English style and many, many more.”
“It really feels like one big family”
Classical and contemporary
Over the past months, Kate has also had the opportunity to dance in Rachel Beaujean’s Raymonda and – during the Junior Company tour Shooting Stars – in Bloom by Milena Sidorova and in Hans van Manen’s In the Future. “That was my first Hans van Manen ballet, and it was fantastic!”, she says enthusiastically. “I’d love to dance more works by Hans van Manen, and actually just to dance more contemporary works in general. I did dance a few more modern works in Kyiv, but the standard wasn’t as high as it is here. So in the beginning, it was quite a challenge. You have to dance in a very different way and use other muscles. But I think it’s wonderful that I can dance both classical and modern productions here, and I’m really looking forward to next season, when I can make a proper fresh start. I’d love to keep dancing with Dutch National Ballet, in order to learn much more from all the ballet masters. My dream for the future is to become a soloist here, so I’m going to work very hard on fulfilling that dream.”
“That was my first Hans van Manen ballet, and it was fantastic!”
As a Ukranian with the Bolshoi
But the welcome extends not only to those whose home has become unsafe. At just twenty years of age, Liza Gorbachova didn’t have to think twice about her decision to leave Russia. A year earlier, the Ukrainian dancer had succeeded in securing a coveted place with the leading Bolshoi Ballet and was working on her solo repertoire – an opportunity enjoyed by very few dancers her age. Yet four days after deciding to leave Russia, she had already packed all her things to go and live temporarily with her aunt in Germany. “As a Ukrainian in a Russian theatre, I just didn’t have the option of pretending nothing was going on. I didn’t want to stay there a minute longer, and I don’t think I’ll ever be going back.”
Dream theatre
Once at her aunt’s home, she spent all her time sending her CV off to as many companies as possible. “I had to start working – wherever that might be!” Eventually, she received an invitation from Boston Ballet and one from Dutch National Ballet. “When I was still training at the ballet academy in Munich, I was torn between the Bolshoi and the ballet company in Amsterdam. My teacher had also danced with the company, so I’d heard stories about the high standard and the varied repertoire. Back then, it was already one of my dream theatres, so I’m extremely happy that I can come and dance here. It’s also closer to home than America, so that feels better too.”
“... at the moment, dancing is anyway helping to distract my thoughts”
At home in the studio
‘Home’, however, is a difficult concept at the moment. “Half of my family managed to flee Ukraine, but the other half is still there. My brother, for example, can’t leave, as he’s old enough to join the army.” Dutch National Ballet is therefore trying its best to offer Liza a new home. “And that’s already what it feels like! Everything was so well arranged – from my train ticket right down to my new living quarters. I’d really like to stay and develop here, both personally and as an artist. And at the moment, dancing is anyway helping to distract my thoughts. When I’m in the theatre and the studio, I feel like I’m in another world – a world where there’s no war, but just the movements I do and the music I hear. Dance helps me to get through everything, and I’m extremely grateful that I can now practice it here.”
Your help is essential for our provision of artistic asylum to refugee dancers and singers! If you would like to help us create a safe environment and new development opportunities for these artists, please make a donation through this LINK.
Tekst: Rosalie Overing en Lune Visser
Foto: op de voorgrond Kate Myklukha | © Altin Kaftira
Nationale Opera & Ballet is een van de Nederlandse cultuurinstellingen die op dit moment artistiek asiel verlenen aan zangers en dansers die hebben moeten vluchten – zowel vanuit Oekraïne als vanuit Rusland – als gevolg van de oorlog in Oekraïne. Twee van deze dansers zijn Kate Myklukha en Liza Gorbachova.
Kate Myklukha werd in september 2021 – als eerste danseres in 150 jaar – op zestienjarige leeftijd als solist aangenomen bij het ballet van De Nationale Opera van Oekraïne in Kyiv. Ze danste er grote rollen in verschillende klassieke producties, waaronder de rol van Clara in De Notenkraker. Maar afgelopen februari bracht de oorlog Kates succesvolle balletseizoen ruw ten einde. Na de Russische invasie op 24 februari bleven haar moeder en zij een week in Kyiv voor ze besloten Oekraïne te verlaten. Kate: “Die week was vreselijk, waarschijnlijk de ergste uit mijn leven. In eerste instantie wilden veel mensen, inclusief wijzelf, hun huis niet achterlaten, omdat we allemaal dachten dat het vast snel voorbij zou zijn. Maar al snel bleek dat dit niet het geval was. Na vijf dagen – waarin ik onmogelijk kon trainen in de ondergrondse ruimtes waar we moesten schuilen – zei ik tegen mijn moeder dat ik nu echt weer moest beginnen met ballet. Twee dagen later vertrokken we.”
‘Wanneer kun je beginnen?’
Met hun hondje en slechts één tas voor hen tweeën, stapten Kate en haar moeder in Kyiv op de trein richting West-Europa: “Die zat de hele reis lang net zo vol als tijdens het allerdrukste moment van de spits. Iedereen stond heel dicht op elkaar gepakt en moest zo 24 uur blijven staan. Daarom konden we ook maar heel weinig spullen meenemen: elke tas meer betekende een plaats minder voor een persoon.” Uiteindelijk kwamen ze aan bij vrienden in Den Haag, die Kate aanraadden om haar cv uit te sturen naar balletgezelschappen. Kate: “Ik heb toen gemaild naar heel veel gezelschappen, en dus ook naar Het Nationale Ballet. Ik had nooit verwacht dat ik daar uitgenodigd zou worden, maar kreeg twee dagen later bericht dat ik mocht komen meedoen met een balletles. Na de les nodigde Ted me uit in zijn kantoor en vroeg hij: ‘Wanneer kun je beginnen?’ Ik wist niet wat ik hoorde! Ik antwoordde ‘nu’, en die middag had ik al mijn eerste repetitie.”
“... elke tas meer betekende een plaats minder voor een persoon”
Samenkomst van stijlen
Inmiddels danst Kate al drie maanden in de Junior Company van Het Nationale Ballet. Kate: “Ik ben enorm blij en dankbaar dat ik hier mag dansen. Vanaf mijn eerste dag is iedereen in het gezelschap heel aardig en warm geweest en het voelt echt als een grote familie. Ook leer ik hier als danser enorm veel. De lessen en repetities zijn heel anders dan bij andere Europese gezelschappen waar ik ben geweest, vooral doordat er hier docenten en balletmeesters zijn uit veel verschillende landen, die allemaal hun eigen ervaring en techniek meebrengen. Alle stijlen waarmee ik op andere plekken kennis heb gemaakt komen samen in Amsterdam: waar je in Frankrijk de Franse stijl en in Sint-Petersburg de Vaganovastijl hebt, leer je hier dansen volgens én de Franse stijl én Vaganova én de Engelse stijl en op nog veel meer manieren.”
“Het voelt echt als een grote familie”
Klassiek en contemporary
Daarnaast kreeg Kate de afgelopen drie maanden de kans om mee te dansen in Rachel Beaujeans Raymonda en – tijdens de Junior Company-tournee Shooting Stars – in Bloom van Milena Sidorova en Hans van Manen’s In the Future. “Dit was mijn eerste Hans van Manen-ballet en ik vond het fantastisch!”, vertelt ze enthousiast. “Ik zou heel graag meer choreografieën van Hans van Manen willen dansen, en eigenlijk in het algemeen meer contemporary werken. Ik heb in Kyiv ook wel eens moderner werk gedanst, maar niet op zo’n hoog niveau als hier. Het was daarom in het begin best een uitdaging: je danst op een heel andere manier en gebruikt ook andere spieren. Maar ik vind het geweldig dat ik hier zowel klassieke als moderne producties mag dansen en heb heel veel zin in volgend seizoen; dan kan ik écht een nieuwe start maken. Ik zou heel graag bij Het Nationale Ballet willen blijven dansen, om nog veel meer te kunnen leren van alle balletmeesters. Uiteindelijk is het mijn droom om hier ooit solist te worden, dus daar ga ik heel hard voor werken.”
“Dit was mijn eerste Hans van Manen-ballet en ik vond het fantastisch!”
Als Oekraïense bij het Bolsjoj
Maar niet alleen dansers voor wie het thuisfront onveilig is geworden, worden hier opgevangen. Liza Gorbachova, pas twintig jaar oud, had geen seconde nodig om te beslissen dat ze Rusland zou verlaten. De Oekraïense had een jaar geleden een felbegeerde plek bij het vooraanstaande Bolsjojballet weten te bemachtigen en werkte aan haar solorepertoire – een kans die maar heel weinig dansers van haar leeftijd krijgen. Toch had ze nog geen vier dagen na haar besluit om Rusland te verlaten al haar spullen gepakt om tijdelijk bij haar tante in Duitsland te gaan wonen. “Als Oekraïense in een Russisch theater was het gewoon geen optie om te doen alsof er niets aan de hand was. Ik wilde daar echt geen moment langer blijven, en ik denk dat ik ook nooit meer terugga.”
Droomtheater
Eenmaal bij haar tante besteedde ze al haar tijd aan het opsturen van haar cv naar zo veel mogelijk gezelschappen: “Ik moest érgens aan de slag!” Uiteindelijk kwam er een uitnodiging van het Boston Ballet, en van Het Nationale Ballet. “Toen ik nog studeerde aan de balletacademie in München, twijfelde ik stiekem al tussen het Bolsjoj en het ballet in Amsterdam. Mijn lerares had zelf ook bij dit gezelschap gezeten, dus ik hoorde al verhalen over het hoge niveau en het diverse repertoire. Het was toen al een van mijn droomtheaters, dus ik ben heel erg blij dat ik hier mag komen dansen. En het is iets dichter bij thuis dan Amerika, dat voelt ook fijner.”
“... op dit moment helpt dansen me sowieso om mijn gedachten te verzetten”
Thuis in de studio
Al is ‘thuis’ een lastig begrip op dit moment. “De helft van mijn familie heeft Oekraïne kunnen ontvluchten, maar de andere helft zit er nog. Mijn broer mag bijvoorbeeld niet weg, omdat hij al op de leeftijd is dat hij het leger in kan…” Het Nationale Ballet doet dan ook zijn best om Liza een nieuw thuis te bieden, “en zo voelt het al wel hoor! Alles was ook super goed geregeld, van mijn treinticket tot een nieuwe woonruimte aan toe. Ik wil nu heel graag hier blijven en me hier ontwikkelen, persoonlijk en als artiest. En op dit moment helpt dansen me sowieso om mijn gedachten te verzetten. Als ik in het theater ben en in de studio, dan voelt het alsof ik me in een andere wereld bevind – een wereld waarin geen oorlog bestaat, maar alleen de bewegingen die ik maak en de muziek die ik hoor. Dans helpt me overal doorheen en ik ben ontzettend dankbaar dat ik dat nu hier kan uitoefenen.”
Het verlenen van artistiek asiel aan gevluchte dansers en zangers kunnen we niet zonder uw hulp! Wilt u ons helpen deze artiesten een veilige omgeving en nieuwe ontwikkelingsmogelijkheden te bieden?