De Green Deal
Kunst maken is de raison d’être van Nationale Opera & Ballet (NO&B). Om de duurzaamheid van al die prachtige opera’s en balletten te waarborgen, heeft NO&B de ‘Green Deal’ opgesteld, een richtlijn waarmee de milieu-impact van producties kan worden verminderd. Bob Brandsen, directeur Techniek & Productie: ‘We leggen niks op, maar we willen wel bewustwording op gang brengen en zo resultaten behalen.’
Die Green Deal vraagt van de creatieve teams onder andere dat ze ontwerpen bedenken met zo ‘groen’ mogelijke materialen die zo optimaal mogelijk worden ingezet. Verder wordt in de Green Deal aandacht besteed aan zaken als hergebruik van decors en kostuums, en aan manieren om het aantal reizen te beperken.
‘De materialen- en textielpiramides zijn een eyeopener voor velen’
Bob Brandsen, directeur Techniek & Productie bij Nationale Opera & Ballet: “We sturen de Green Deal nu als bijlage mee met de overeenkomsten die we met creatieve teams aangaan, maar het is geen dictaat, eerder een uitnodiging om te co-creëren. Er staat veel informatie in waar de teams heel concreet mee aan de slag kunnen, onder andere een materialen- en textielpiramide waarin materialen op milieu-impact worden gerangschikt. Dat is een eyeopener voor velen. Ze realiseren zich ineens: we lepelen de aarde uit en die grondstoffen zijn niet opnieuw aan te vullen.”
Verrijking
Brandsen verwachtte wat weerstand bij ontwerpers en regisseurs, maar die lijkt mee te vallen. “Je merkt wel dat er onwetendheid en ongemak is. Sommige makers voelen zich beperkt in hun keuzes. Maar rekening houden met duurzaamheid kan ook een verrijking zijn, omdat je op een heel andere manier moet gaan nadenken over het maakproces. Dat kan nieuwe inzichten brengen. Bij de jongere garde zit duurzaamheid vaak al in het DNA, maar bij de oudere garde is dat lang niet altijd het geval. Daarom zitten we nu vooral in een informerende fase: we laten zien welke keuzes veel milieu-impact hebben en denken mee over alternatieven.”
Inspanningsplicht
Om die milieu-impact te bepalen, heeft NO&B een toetsinstrument ontwikkeld. Brandsen: “Dat is een carbon footprint calculator waarmee we kunnen berekenen hoeveel CO₂-uitstoot een productie met zich meebrengt. Daarbij kun je denken aan het vergelijken van de impact van verschillende materialen, maar ook aan transport of de reizen die creatieve teams en musici maken.”
‘We willen niet alleen schoonheid bieden, maar ook bijdragen aan een duurzame wereld’
Brandsen wil benadrukken dat de Green Deal een inspanningsplicht van de artistieke teams vraagt, geen resultaatplicht. “We leggen ze geen CO₂-budget op en zeggen bijvoorbeeld ook niet dat decorontwerpers nooit meer plastic mogen gebruiken, maar we willen wel bewustwording bij ze op gang brengen. Zelf gebruiken we de nieuwe producties om data en informatie te verzamelen waarmee we verder kunnen verduurzamen.”
Tijd nemen
Brandsen merkt al wel dat werken met de Green Deal meer tijd kost dan de reguliere werkwijzen. “Niet alleen omdat je van tevoren meer gesprekken moet voeren, maar ook om alternatieven te vinden. Als je gedwongen wordt om snel te beslissen, kun je soms niet anders dan voor de minst duurzame optie gaan. Dat is best ingewikkeld.”
Voor Brandsen en zijn team is de Green Deal ook een leerproces. “Het is fijn om met de creatieve teams in gesprek te gaan, want wij weten ook niet alles. We zijn een organisatie in ontwikkeling en willen onze maatschappelijke positie gebruiken om verandering te bewerkstelligen. Niet alleen verwondering en schoonheid bieden, maar ook bijdragen aan een duurzame wereld.”
Tekst: Anne Havelaar
Hoe maken we kunst op een duurzame manier?
